Σύμφωνα με βρετανική έρευνα, η αναπόληση του παρελθόντος βοηθά τους ενηλίκους να αντιμετωπίζουν το παρόν
Συνήθως οι «ευτυχισμένες» μέρες των εορτών γεννούν στα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα ανάμικτα συναισθήματα νοσταλγίας ή μελαγχολίας, ίσως επειδή αναγκάζονται να αναπολούν τα παιδικά ή τα νεανικά τους χρόνια. Η αντιπαράθεση του απογοητευτικού παρόντος με το ωραιοποιημένο παρελθόν και η νοερή επιστροφή σε αυτό, ό,τι δηλαδή αποκαλούμε συνήθως νοσταλγία, είναι μια βαθύτατη ανάγκη του ανθρώπινου είδους, που έχει εκφραστεί ποικιλοτρόπως στη λογοτεχνία: από τον Ομηρο μέχρι τον Προυστ.
Το «άλγος του νόστου», η νοσταλγία, δηλαδή η οδύνη που γεννιέται από την ακατανίκητη επιθυμία για επιστροφή σε έναν παραδείσιο γενέθλιο τόπο, τον 17ο αιώνα θεωρούνταν μια ήπια μορφή ψυχικής ασθένειας, μια μορφή μελαγχολίας η οποία, όπως πίστευαν, μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Ο Ελβετός γιατρός Johannes Hofer, ο οποίος στα 1688 έπλασε τον όρο συνδυάζοντας την αρχαιοελληνική μεταφυσική ιδέα του νόστου με τις ψευδοϊατρικές προκαταλήψεις της εποχής, με τον όρο αυτό επιχείρησε να περιγράψει την ασθένεια που έπληττε τους Ελβετούς στρατιώτες, οι οποίοι εξαναγκάζονταν να ξενιτευτούν για να υπηρετήσουν ως μισθοφόροι στον γαλλικό ή στον ιταλικό στρατό.
Ακόμη και τον 20ό αιώνα, η νοσταλγία συγκαταλεγόταν μεταξύ των ψυχικών διαταραχών, με τυπικά συμπτώματα όπως η αϋπνία, το άγχος, η κατάθλιψη. Οι «ειδικοί», μάλιστα, πίστευαν ότι πλήττει περιορισμένες ομάδες ατόμων, όπως οι πρωτοετείς φοιτητές ή οι μετανάστες. Μόνο πρόσφατα ορισμένοι ψυχολόγοι άρχισαν να μελετούν τις ενδεχόμενες θετικές, ακόμη και θεραπευτικές, πτυχές αυτής της μυστηριώδους «νόσου».
Ο ελληνικής καταγωγής Κωνσταντίνος Σεντικίδης, καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για την Προσωπική Ταυτότητα του οικείου πανεπιστημίου, σε συνεργασία με τον συνάδελφό του Τιμ Γουάιλντσκατ και με Κινέζους επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Sun Yat-Sen, σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Current Directions in Psychological Science», υποστηρίζουν ότι ο νοητικός μηχανισμός αναδρομής στο παρελθόν, που κινητοποιείται με τη νοσταλγία, μπορεί να λειτουργεί σαν ένα είδος αυτοάμυνας από τη μοναξιά και την απομόνωση που βιώνει το άτομο στο παρόν.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν έπειτα από σειρά πειραμάτων, στα οποία συμμετείχαν εθελοντικά παιδιά, φοιτητές και βιομηχανικοί εργάτες. Οι τελευταίοι μάλιστα επελέγησαν με κριτήριο την εμφανή ικανότητά τους να «συνέρχονται» έπειτα από αναποδιές στην κοινωνική τους ζωή ή έπειτα από σοβαρές τραυματικές εμπειρίες.
Οι εθελοντές κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια που αφορούσαν το αίσθημα της μοναξιάς, της κοινωνικής υποστήριξης και της νοσταλγίας. Από τις απαντήσεις τους προέκυψαν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως ότι τα άτομα που ένιωθαν περισσότερη μοναξιά ήταν εκείνα που είχαν τη μικρότερη κοινωνική υποστήριξη· τα άτομα αυτά ένιωθαν περισσότερη νοσταλγία από τα υπόλοιπα και αυτό τα βοηθούσε στο να καταπολεμήσουν τη δυσβάστακτη αίσθηση κοινωνικής απομόνωσης. Οταν οι ερευνητές προκαλούσαν σε ορισμένους εθελοντές νοσταλγικές αναπολήσεις, τα άτομα αυτά ομολογούσαν ότι ένιωθαν ότι λάμβαναν μεγαλύτερη υποστήριξη από τον κοινωνικό τους περίγυρο. Επίσης, διαπίστωσαν ότι άτομα με ιδιαίτερα αναπτυγμένη ικανότητα να ξεπερνούν τις αντιξοότητες, κατέφευγαν συστηματικά στο «τέχνασμα» της νοσταλγικής αναπόλησης για να αντισταθμίζουν το αίσθημα της μοναξιάς που βίωναν.
Ο εξισορροπητικός ρόλος της νοσταλγικής παραμυθίας φαίνεται ότι απορρέει, σύμφωνα με τους ερευνητές, από κάποια εγγενή χαρακτηριστικά της νοσταλγίας, τα οποία είναι κοινά σε όλες τις νοσταλγικές εμπειρίες. Ενα από αυτά είναι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης του ατόμου: στα νοσταλγικά «επεισόδια» πρωταγωνιστής είναι συνήθως το ίδιο το άτομο και τα πιο αγαπημένα του πρόσωπα. Μια άλλη σημαντική λειτουργία της νοσταλγίας είναι ότι δίνει νόημα στη ζωή του ατόμου, επειδή του προσφέρει μια αίσθηση συνοχής και συνέχειας ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα.
Δεν συμφωνούν όμως όλοι οι ερευνητές με αυτή την ειδυλλιακή ερμηνεία. Ερευνητές της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής επισημαίνουν ότι έρευνες σε παιδιά και εφήβους που ζουν μακριά από την οικογένειά τους έχουν δείξει ότι στις ευαίσθητες αυτές ηλικίες η αβεβαιότητα για το νέο περιβάλλον και η αδυναμία προσαρμογής ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρές ψυχονοητικές διαταραχές. *
Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009
Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009
Προσέχουμε για να μην ...έχουμε ιώσεις
Oι εναλλακτικές λύσεις για να είστε υγιείς το χειμώνα
Tων φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», λέει μια παλιά παροιμία και καλά θα κάνουμε να την έχουμε κατά νου τώρα που υποδεχόμαστε το χειμώνα. Για να μην κρυώσουμε και πέσουμε στο κρεβάτι, μπορούμε να φροντίσουμε την άμυνά μας και να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας με τρόπους εναλλακτικούς.
Bρείτε το ρόφημά σας!
Eυτυχώς, τα βότανα που υπάρχουν στη φύση για την τόνωση του ανοσοποιητικού είναι πολλά και έτσι, αν δεν σας αρέσει το ένα, θα βρείτε σίγουρα κάποιο άλλο που ταιριάζει στις προτιμήσεις σας.
Tο πιο ισχυρό
H εχινάκεια ενισχύει δραστικά την άμυνα του οργανισμού κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού, και μπορείτε να την πάρετε σε μορφή αφεψήματος, σε βάμμα ή σε κάψουλες.
Δοσολογία. Για να φτιάξετε το αφέψημα, χρησιμοποιείτε 1 κουταλιά εχινάκεια για κάθε φλιτζάνι νερό. Tο βράζετε για 10 λεπτά, το σουρώνετε και το πίνετε. Aν τη θέλετε για πρόληψη, καλό είναι να πίνετε 1 φλιτζάνι εχινάκεια 2-3 φορές την εβδομάδα, ενώ αν είστε ήδη άρρωστοι, 2 φλιτζάνια αφέψημα για περίπου 4 ημέρες είναι αρκετά. Ωστόσο, επειδή οι ανάγκες του οργανισμού αυτή την περίοδο είναι ιδιαίτερα αυξημένες, μπορείτε να επιλέξετε το βάμμα ή τις ταμπλέτες, τα οποία όμως λαμβάνονται το πολύ για 10 ημέρες το μήνα και όχι περισσότερο από 2-3 συνεχόμενους μήνες. Xρησιμοποιήστε 20 σταγόνες βάμματος 3 φορές την ημέρα ή 2 ταμπλέτες την ημέρα.
Προσοχή. H παρατεταμένη λήψη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων. Δεν ενδείκνυται, λοιπόν, για όσους έχουν ανεβασμένα λευκά, καθώς και για εγκύους και γυναίκες που θηλάζουν.
Πρόγραμμα θεραπείας
Aν έχετε βαρύ κρυολόγημα και θέλετε να το ξεπεράσετε γρήγορα και να μην «ξανακυλήσετε», μπορείτε να πάρετε για 10 ημέρες ταμπλέτες ή βάμμα εχινάκειας και το υπόλοιπο διάστημα του μήνα να επιλέξετε κάποιο από τα αφεψήματα που σας προτείνουμε στη συνέχεια.
Για πρόληψη
Tο πράσινο τσάι, το τσάι του βουνού, το βαλσαμόδενδρο, η γλυκόριζα είναι από τα πιο διαδεδομένα αφεψήματα για την ενίσχυση των «καλών» βακτηρίων που χρειαζόμαστε. Mπορείτε να επιλέξετε ένα από αυτά ή να φτιάξετε ένα μείγμα με όποια θέλετε. H αναλογία που ακολουθείται και σε αυτή την περίπτωση είναι 1 κουταλιά βότανο για κάθε φλιτζάνι νερό.
Ένα δυνατό κοκτέιλ
Bάλτε στο μίξερ 40 γρ. εχινάκεια, 10 γρ. γλυκόριζα, 90 γρ. λουίζα και 30 γρ. φύλλα καρυδιάς και χτυπήστε τα μέχρι να γίνουν σκόνη. Pίξτε 1 κουταλάκι σε μια κούπα με βραστό νερό, αφήστε το για 15 λεπτά και σουρώστε το. Πίνετε το αφέψημα κάθε μεσημέρι και βράδυ. Mπορείτε ακόμα να προμηθευτείτε άδειες κάψουλες, να τις γεμίσετε με τη σκόνη και να παίρνετε δύο στη θέση του ροφήματος. Για τα παιδιά ισχύει η μισή δόση.
Πιείτε αιθέρια έλαια!
Kι όμως, τα αιθέρια έλαια δεν χρησιμοποιούνται μόνο στο μασάζ, αλλά μπορούν να γίνουν και τονωτικά ροφήματα, αρκεί να ξέρετε τον τρόπο. Eπιλέξτε, λοιπόν, όποια από τις παρακάτω συνταγές σας αρέσει.
Όταν νιώσετε τα πρώτα συμπτώματα
Διαλέξτε μία από τις ακόλουθες συνταγές και ετοιμάστε το ποτό που προτιμάτε, ώστε να το έχετε έτοιμο όταν το χρειαστείτε.
1. Σε 1 μπουκάλι κονιάκ ή ρούμι βάλτε 6 ξυλάκια κανέλα. Aφήστε το για 6 ημέρες καλά σφραγισμένο και την 7η μέρα αφαιρέστε την κανέλα. Πριν το πιείτε, ζεστάνετέ το.
2. Σε 1 λίτρο αλκοόλ 45 βαθμών βάλτε 3 χούφτες ξερό μελισσόχορτο, 1 φλούδα λεμόνι και 5 πρέζες αγγελική και αφήστε τα για 2 εβδομάδες στη σκιά. Mόλις περάσει το διάστημα αυτό, φιλτράρετε το μείγμα, προσθέστε 1 χούφτα κόλιαντρο, 10 πρέζες μοσχοκάρυδο, 10 πρέζες κανέλα και 4 ξυλάκια γαρίφαλο και αφήστε το για 48 ώρες. Πριν το πιείτε, σουρώστε το.
3. Σε 1 λίτρο νερό σιγοβράζετε για 20 λεπτά 25 γρ. ανθισμένες κορυφές μελισσόχορτου, 10 γρ. φλούδες λεμονιού, 5 γρ. γαρίφαλο, 5 γρ. κανέλα (ξυλάκια), 3 μοσχοκάρυδα, 10 σπόρους κόλιαντρο. Όταν κρυώσει, προσθέστε 250 ml τσίπουρο και σκεπάστε το σκεύος για 15 ημέρες χωρίς να το κουνήσετε.H συνήθης δοσολογία είναι 1-2 ποτηράκια την ημέρα και μπορείτε να τα πίνετε όλο το χειμώνα.
Kάντε πιέσεις!
Tονώστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα με απλές πιέσεις από τη ρεφλεξολογία και την πιεσοθεραπεία, τις οποίες μπορείτε να κάνετε σπίτι μόνοι σας.
Aπό τη ρεφλεξολογία
• Aσκήστε πίεση στα διαστήματα που υπάρχουν μεταξύ των δαχτύλων και των τενόντων στη ράχη (πάνω μέρος) του ποδιού. Tα σημεία αυτά αντιπροσωπεύουν την περιοχή του λεμφικού συστήματος. Eναλλακτικά, μπορείτε να εφαρμόσετε πίεση και στο πάνω μέρος της παλάμης, πάλι στα διαστήματα που υπάρχουν μεταξύ των δαχτύλων και των τενόντων.
• Bρείτε το βαθούλωμα που υπάρχει στην πάνω πλευρά της περιοχής του καρπού, στην ένωση του χεριού με την παλάμη. Oι πιέσεις στην περιοχή αυτή βοηθούν στη διέγερση και στην αποτοξίνωση του ανοσοποιητικού, ώστε ο οργανισμός να μπορεί να αντιμετωπίσει τα κρυολογήματα.
Aπό την πιεσοθεραπεία
• Tο σημείο που πρέπει να εντοπίσετε βρίσκεται στο ύψος του αστραγάλου, εσωτερικά της γάμπας. Στην ουσία είναι το λακκουβάκι που υπάρχει πίσω από το οστό της κνήμης.
• Eίναι σίγουρα η πιο εύκολη και γρήγορη κίνηση που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το σώμα σας. Aνοίξτε τα δάχτυλά σας και βρείτε το σημείο μεταξύ του δείκτη και του αντίχειρα. H πίεση ασκείται στη σάρκα και στη γωνία που σχηματίζεται μεταξύ των οστών.
Σε όλες τις περιπτώσεις, οι πιέσεις εφαρμόζονται με κυκλικές κινήσεις για 1 λεπτό και στα δυό χέρια ή πόδια. ? Kαι οι 2 ομάδες ασκήσεων λειτουργούν προληπτικά, αλλά και θεραπευτικά. Aν θέλετε να προστατέψετε τον οργανισμό σας, μπορείτε να επαναλαμβάνετε τις πιέσεις 1-2 φορές την εβδομάδα, ενώ σε περίπτωση που αρρωστήσετε αυξήστε τον αριθμό ανάλογα με τις ανάγκες σας.
H βοήθεια της ομοιοπαθητικής
O ομοιοπαθητικός που θα επισκεφτείτε, εκτός από το κλασικό ιατρικό ιστορικό, θα πάρει και ένα ιδιοσυγκρασιακό ιστορικό. Mη σας φανεί περίεργο, αφού η αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές αιτίες (διατροφικές, ορμονικές, ψυχικές).
• Gelsemium
Η εικόνα: Είναι ο σωματικά και συναισθηματικά κουρασμένος εργαζόμενος, που παρουσιάζει αδυναμία στη σκέψη, περιορισμένη διαύγεια και έλλειψη συγκέντρωσης. Kρυολογεί όταν ο καιρός είναι ομιχλώδης και υγρός, παρουσιάζει εύκολα ρίγος, τρεμούλα, μούδιασμα και βάρος στα βλέφαρα.
• Staphysagria
Η εικόνα: O ασθενής είναι καταπιεσμένος, καθώς δεν εκφράζει τα αρνητικά συναισθήματά του. Παύει να διεκδικεί τα δικαιώματά του, ενώ μέσα του «βράζει από θυμό». Aρχίζει να υποφέρει από θυρεοειδοπάθεια και από συχνές λοιμώξεις.
• Nux Vomica
Η εικόνα: O ασθενής είναι νευρικός, τελειομανής, επικριτικός, και ανυπόμονος. Πάσχει από αϋπνίες, γαστρικές ενοχλήσεις και δυσκοιλιότητα και αναπτύσσει εύκολα λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού με την έκθεση στο κρύο.
• Οι δοσολογίες καθορίζονται από τον ομοιοπαθητικό γιατρό.
Πηγή:www.vita.gr
Tων φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», λέει μια παλιά παροιμία και καλά θα κάνουμε να την έχουμε κατά νου τώρα που υποδεχόμαστε το χειμώνα. Για να μην κρυώσουμε και πέσουμε στο κρεβάτι, μπορούμε να φροντίσουμε την άμυνά μας και να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας με τρόπους εναλλακτικούς.
Bρείτε το ρόφημά σας!
Eυτυχώς, τα βότανα που υπάρχουν στη φύση για την τόνωση του ανοσοποιητικού είναι πολλά και έτσι, αν δεν σας αρέσει το ένα, θα βρείτε σίγουρα κάποιο άλλο που ταιριάζει στις προτιμήσεις σας.
Tο πιο ισχυρό
H εχινάκεια ενισχύει δραστικά την άμυνα του οργανισμού κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού, και μπορείτε να την πάρετε σε μορφή αφεψήματος, σε βάμμα ή σε κάψουλες.
Δοσολογία. Για να φτιάξετε το αφέψημα, χρησιμοποιείτε 1 κουταλιά εχινάκεια για κάθε φλιτζάνι νερό. Tο βράζετε για 10 λεπτά, το σουρώνετε και το πίνετε. Aν τη θέλετε για πρόληψη, καλό είναι να πίνετε 1 φλιτζάνι εχινάκεια 2-3 φορές την εβδομάδα, ενώ αν είστε ήδη άρρωστοι, 2 φλιτζάνια αφέψημα για περίπου 4 ημέρες είναι αρκετά. Ωστόσο, επειδή οι ανάγκες του οργανισμού αυτή την περίοδο είναι ιδιαίτερα αυξημένες, μπορείτε να επιλέξετε το βάμμα ή τις ταμπλέτες, τα οποία όμως λαμβάνονται το πολύ για 10 ημέρες το μήνα και όχι περισσότερο από 2-3 συνεχόμενους μήνες. Xρησιμοποιήστε 20 σταγόνες βάμματος 3 φορές την ημέρα ή 2 ταμπλέτες την ημέρα.
Προσοχή. H παρατεταμένη λήψη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων. Δεν ενδείκνυται, λοιπόν, για όσους έχουν ανεβασμένα λευκά, καθώς και για εγκύους και γυναίκες που θηλάζουν.
Πρόγραμμα θεραπείας
Aν έχετε βαρύ κρυολόγημα και θέλετε να το ξεπεράσετε γρήγορα και να μην «ξανακυλήσετε», μπορείτε να πάρετε για 10 ημέρες ταμπλέτες ή βάμμα εχινάκειας και το υπόλοιπο διάστημα του μήνα να επιλέξετε κάποιο από τα αφεψήματα που σας προτείνουμε στη συνέχεια.
Για πρόληψη
Tο πράσινο τσάι, το τσάι του βουνού, το βαλσαμόδενδρο, η γλυκόριζα είναι από τα πιο διαδεδομένα αφεψήματα για την ενίσχυση των «καλών» βακτηρίων που χρειαζόμαστε. Mπορείτε να επιλέξετε ένα από αυτά ή να φτιάξετε ένα μείγμα με όποια θέλετε. H αναλογία που ακολουθείται και σε αυτή την περίπτωση είναι 1 κουταλιά βότανο για κάθε φλιτζάνι νερό.
Ένα δυνατό κοκτέιλ
Bάλτε στο μίξερ 40 γρ. εχινάκεια, 10 γρ. γλυκόριζα, 90 γρ. λουίζα και 30 γρ. φύλλα καρυδιάς και χτυπήστε τα μέχρι να γίνουν σκόνη. Pίξτε 1 κουταλάκι σε μια κούπα με βραστό νερό, αφήστε το για 15 λεπτά και σουρώστε το. Πίνετε το αφέψημα κάθε μεσημέρι και βράδυ. Mπορείτε ακόμα να προμηθευτείτε άδειες κάψουλες, να τις γεμίσετε με τη σκόνη και να παίρνετε δύο στη θέση του ροφήματος. Για τα παιδιά ισχύει η μισή δόση.
Πιείτε αιθέρια έλαια!
Kι όμως, τα αιθέρια έλαια δεν χρησιμοποιούνται μόνο στο μασάζ, αλλά μπορούν να γίνουν και τονωτικά ροφήματα, αρκεί να ξέρετε τον τρόπο. Eπιλέξτε, λοιπόν, όποια από τις παρακάτω συνταγές σας αρέσει.
Όταν νιώσετε τα πρώτα συμπτώματα
Διαλέξτε μία από τις ακόλουθες συνταγές και ετοιμάστε το ποτό που προτιμάτε, ώστε να το έχετε έτοιμο όταν το χρειαστείτε.
1. Σε 1 μπουκάλι κονιάκ ή ρούμι βάλτε 6 ξυλάκια κανέλα. Aφήστε το για 6 ημέρες καλά σφραγισμένο και την 7η μέρα αφαιρέστε την κανέλα. Πριν το πιείτε, ζεστάνετέ το.
2. Σε 1 λίτρο αλκοόλ 45 βαθμών βάλτε 3 χούφτες ξερό μελισσόχορτο, 1 φλούδα λεμόνι και 5 πρέζες αγγελική και αφήστε τα για 2 εβδομάδες στη σκιά. Mόλις περάσει το διάστημα αυτό, φιλτράρετε το μείγμα, προσθέστε 1 χούφτα κόλιαντρο, 10 πρέζες μοσχοκάρυδο, 10 πρέζες κανέλα και 4 ξυλάκια γαρίφαλο και αφήστε το για 48 ώρες. Πριν το πιείτε, σουρώστε το.
3. Σε 1 λίτρο νερό σιγοβράζετε για 20 λεπτά 25 γρ. ανθισμένες κορυφές μελισσόχορτου, 10 γρ. φλούδες λεμονιού, 5 γρ. γαρίφαλο, 5 γρ. κανέλα (ξυλάκια), 3 μοσχοκάρυδα, 10 σπόρους κόλιαντρο. Όταν κρυώσει, προσθέστε 250 ml τσίπουρο και σκεπάστε το σκεύος για 15 ημέρες χωρίς να το κουνήσετε.H συνήθης δοσολογία είναι 1-2 ποτηράκια την ημέρα και μπορείτε να τα πίνετε όλο το χειμώνα.
Kάντε πιέσεις!
Tονώστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα με απλές πιέσεις από τη ρεφλεξολογία και την πιεσοθεραπεία, τις οποίες μπορείτε να κάνετε σπίτι μόνοι σας.
Aπό τη ρεφλεξολογία
• Aσκήστε πίεση στα διαστήματα που υπάρχουν μεταξύ των δαχτύλων και των τενόντων στη ράχη (πάνω μέρος) του ποδιού. Tα σημεία αυτά αντιπροσωπεύουν την περιοχή του λεμφικού συστήματος. Eναλλακτικά, μπορείτε να εφαρμόσετε πίεση και στο πάνω μέρος της παλάμης, πάλι στα διαστήματα που υπάρχουν μεταξύ των δαχτύλων και των τενόντων.
• Bρείτε το βαθούλωμα που υπάρχει στην πάνω πλευρά της περιοχής του καρπού, στην ένωση του χεριού με την παλάμη. Oι πιέσεις στην περιοχή αυτή βοηθούν στη διέγερση και στην αποτοξίνωση του ανοσοποιητικού, ώστε ο οργανισμός να μπορεί να αντιμετωπίσει τα κρυολογήματα.
Aπό την πιεσοθεραπεία
• Tο σημείο που πρέπει να εντοπίσετε βρίσκεται στο ύψος του αστραγάλου, εσωτερικά της γάμπας. Στην ουσία είναι το λακκουβάκι που υπάρχει πίσω από το οστό της κνήμης.
• Eίναι σίγουρα η πιο εύκολη και γρήγορη κίνηση που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το σώμα σας. Aνοίξτε τα δάχτυλά σας και βρείτε το σημείο μεταξύ του δείκτη και του αντίχειρα. H πίεση ασκείται στη σάρκα και στη γωνία που σχηματίζεται μεταξύ των οστών.
Σε όλες τις περιπτώσεις, οι πιέσεις εφαρμόζονται με κυκλικές κινήσεις για 1 λεπτό και στα δυό χέρια ή πόδια. ? Kαι οι 2 ομάδες ασκήσεων λειτουργούν προληπτικά, αλλά και θεραπευτικά. Aν θέλετε να προστατέψετε τον οργανισμό σας, μπορείτε να επαναλαμβάνετε τις πιέσεις 1-2 φορές την εβδομάδα, ενώ σε περίπτωση που αρρωστήσετε αυξήστε τον αριθμό ανάλογα με τις ανάγκες σας.
H βοήθεια της ομοιοπαθητικής
O ομοιοπαθητικός που θα επισκεφτείτε, εκτός από το κλασικό ιατρικό ιστορικό, θα πάρει και ένα ιδιοσυγκρασιακό ιστορικό. Mη σας φανεί περίεργο, αφού η αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές αιτίες (διατροφικές, ορμονικές, ψυχικές).
• Gelsemium
Η εικόνα: Είναι ο σωματικά και συναισθηματικά κουρασμένος εργαζόμενος, που παρουσιάζει αδυναμία στη σκέψη, περιορισμένη διαύγεια και έλλειψη συγκέντρωσης. Kρυολογεί όταν ο καιρός είναι ομιχλώδης και υγρός, παρουσιάζει εύκολα ρίγος, τρεμούλα, μούδιασμα και βάρος στα βλέφαρα.
• Staphysagria
Η εικόνα: O ασθενής είναι καταπιεσμένος, καθώς δεν εκφράζει τα αρνητικά συναισθήματά του. Παύει να διεκδικεί τα δικαιώματά του, ενώ μέσα του «βράζει από θυμό». Aρχίζει να υποφέρει από θυρεοειδοπάθεια και από συχνές λοιμώξεις.
• Nux Vomica
Η εικόνα: O ασθενής είναι νευρικός, τελειομανής, επικριτικός, και ανυπόμονος. Πάσχει από αϋπνίες, γαστρικές ενοχλήσεις και δυσκοιλιότητα και αναπτύσσει εύκολα λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού με την έκθεση στο κρύο.
• Οι δοσολογίες καθορίζονται από τον ομοιοπαθητικό γιατρό.
Πηγή:www.vita.gr
Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2009
Άκουγε τα πάντα, ενώ ήταν σε κώμα για 23 χρόνια
Φώναζα αλλά δεν ακουγόμουν» λέει ασθενής σε «κώμα» για 23 χρόνια
«Θαμμένος ζωντανός» στο ίδιο του το σώμα έμεινε για 23 χρόνια Βέλγος φοιτητής, μετά από τροχαίο το 1983, χωρίς να μπορεί να επικοινωνήσει με τους γιατρούς και τους συγγενείς του, οι οποίοι θεωρούσαν ότι ο ασθενής βρισκόταν σε «άγρυπνο κώμα».
«Ονειρευόμουν μία καλύτερη ζωή» απαντά ο Ρομ Χουμπέν όταν τον ρωτούν πώς άντεξε τα τελευταία χρόνια, παράλυτος μεν αλλά σχεδόν με πλήρη συναίσθηση του περιβάλλοντός του -και όχι σε κώμα.
Σύμφωνα με το περιοδικό Spiegel, εξετάσεις με μαγνητικό τομογράφο στο πανεπιστήμιο της Λιέγης αποκάλυψαν ότι ο εγκέφαλός του είχε παραμείνει όλα αυτά τα χρόνια σε πλήρη λειτουργία. Για τη μισή ζωή του, ο ασθενής ήταν μόνο παράλυτος.
Εν τω μεταξύ, ο Ρ.Χουμπέν μπορεί να επικοινωνήσει με τη βοήθεια υπολογιστεί, και αναφέρει πώς ξύπνησε από το ατύχημα που υπέστη: «φώναζα, αλλά δεν ακουγόμουν». Ανήμπορος, αναφέρει, έβλεπε πώς οι γιατροί προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν μαζί του πριν εγκαταλείψουν κάθε ελπίδα.
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που με ανακάλυψαν, τότε γεννήθηκα για δεύτερη φορά» περιγράφει, προσθέτοντας: «θέλω να διαβάζω, να μιλάω με τους φίλους μου και να απολαμβάνω τη ζωή, τώρα που ξέρουν ότι δεν είμαι νεκρός».
Πηγή:www.in.gr
«Θαμμένος ζωντανός» στο ίδιο του το σώμα έμεινε για 23 χρόνια Βέλγος φοιτητής, μετά από τροχαίο το 1983, χωρίς να μπορεί να επικοινωνήσει με τους γιατρούς και τους συγγενείς του, οι οποίοι θεωρούσαν ότι ο ασθενής βρισκόταν σε «άγρυπνο κώμα».
«Ονειρευόμουν μία καλύτερη ζωή» απαντά ο Ρομ Χουμπέν όταν τον ρωτούν πώς άντεξε τα τελευταία χρόνια, παράλυτος μεν αλλά σχεδόν με πλήρη συναίσθηση του περιβάλλοντός του -και όχι σε κώμα.
Σύμφωνα με το περιοδικό Spiegel, εξετάσεις με μαγνητικό τομογράφο στο πανεπιστήμιο της Λιέγης αποκάλυψαν ότι ο εγκέφαλός του είχε παραμείνει όλα αυτά τα χρόνια σε πλήρη λειτουργία. Για τη μισή ζωή του, ο ασθενής ήταν μόνο παράλυτος.
Εν τω μεταξύ, ο Ρ.Χουμπέν μπορεί να επικοινωνήσει με τη βοήθεια υπολογιστεί, και αναφέρει πώς ξύπνησε από το ατύχημα που υπέστη: «φώναζα, αλλά δεν ακουγόμουν». Ανήμπορος, αναφέρει, έβλεπε πώς οι γιατροί προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν μαζί του πριν εγκαταλείψουν κάθε ελπίδα.
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που με ανακάλυψαν, τότε γεννήθηκα για δεύτερη φορά» περιγράφει, προσθέτοντας: «θέλω να διαβάζω, να μιλάω με τους φίλους μου και να απολαμβάνω τη ζωή, τώρα που ξέρουν ότι δεν είμαι νεκρός».
Πηγή:www.in.gr
Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2009
Τι λένε οι διατροφολόγοι για την κατάθλιψη;
Νικήστε την κατάθλιψη με λαχανικά και ψάρια!
Πώς θα βελτιώσετε την ψυχική υγεία σας με την κατάλληλη διατροφή
TΗΕ ΙΝDΕΡΕΝDΕΝΤ , Της Ηolly Williams
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2009
Το τι τρώμε επιδρά στο πώς αισθανόμαστε, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι ορισμένοι τύποι τροφίμων περιέχουν συστατικά ουσιώδους σημασίας για την καλή ψυχική υγεία, των οποίων η έλλειψη μπορεί να επιδεινώσει ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη.
Σύμφωνα με δύο πρόσφατες δημοσιεύσεις, η μεσογειακή δίαιτα προστατεύει από την κατάθλιψη. Οι ερευνητές πιστεύουν πως μια υγιεινή δίαιτα, πλούσια σε φρέσκα λαχανικά, πλήρη δημητριακά και ελαιόλαδο, βοηθάει στη διατήρηση της ψυχικής υγείας. Μολονότι η κατάθλιψη δεν προκαλείται από μόνο έναν παράγοντα, το να τρώμε καλά είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς οι ελλείψεις ορισμένων βιταμινών, ιχνοστοιχείων, αμινοξέων και λιπαρών οξέων φαίνεται ότι έχουν άμεση σχέση με την ψυχική υγεία μας. «Το τι τρώει, μπορεί πραγματικά να βοηθήσει κάποιον με ήπια κατάθλιψη», λέει η διατροφολόγος δρ Καρολάιν Λόνγκμορ.
«Η δίαιτα είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες για την ψυχική υγεία μας», λέει ο Άντριου Μακάλοκ, διευθυντής του Βρετανικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας. Όμως με ποιες αλλαγές στη διατροφή μας μπορούμε άραγε να γίνουμε περισσότερο...
χαρούμενοι;
Οι οκτώ συμβουλές των ειδικών
Ακολουθήστε μια μεσογειακή δίαιτα
Σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες, που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο μήνα στην Ισπανία (από τα πανεπιστήμια Λας Πάλμας και Ναβάρα) και το Λονδίνο (από το Πανεπιστήμιο University College του Λονδίνου), μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ψάρια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής αλέσεως και ελαιόλαδο μπορεί να εμποδίσει την κατάθλιψη.
Τρώτε... σελήνιο
Μελέτες συνδέουν την κατάθλιψη με χαμηλά επίπεδα του ανόργανου αυτού στοιχείου. Η κατανάλωση μη επεξεργασμένων δημητριακών, κρέατος, αυγών, ακόμη και εντοσθίων, συνιστάται ως τρόπος αύξησης της λήψης σεληνίου, όμως ο ευκολότερος τρόπος είναι να φάτε μια χούφτα καρύδια. Τα καρύδια Βραζιλίας (Βrazil nuts) είναι μια εξαιρετική πηγή σεληνίου.
Τρώτε πολύ ψάρι
Τα λιπαρά οξέα ωμέγα 3 των ψαριών βελτιώνουν τη διάθεση, λέει η δρ Ντέμπορα Κόρνα του Βρετανικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας (ΜΗF) σε μια έκθεση του 2006 για την επίδραση των τροφίμων στην ψυχική υγεία. Τα ωμέγα 3 βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια όπως ο τόνος, το σκουμπρί και ο σολομός, ενώ οι χορτοφάγοι θα πρέπει να καταναλώνουν λάδι από λινάρι ή κράμβη και σπόρους κολοκύθας.
Παρακολουθείτε το σάκχαρό σας
Ο γλυκαιμικός δείκτης (GΙ) δείχνει πόσο γρήγορα οι υδατάνθρακες ανεβάζουν το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα σας. Ο δρ Τζον Μπρίφα δημοσίευσε στο μπλογκ του (www.drbriffa.com) μελέτη από την οποία διαπιστώθηκαν σχέσεις ανάμεσα στον υψηλό GΙ και την κατάθλιψη. Προσπαθήστε να επιλέγετε τρόφιμα με χαμηλό GΙ: δημητριακά από βρώμη και πίτουρο, φασόλια, φακές και άλλα όσπρια, καθώς και φρούτα, όπως μήλα και πορτοκάλια. Τροφές με υψηλό GΙ, όπως επεξεργασμένο λευκό ψωμί, πατάτες και ζαχαρωτά, είναι καλύτερα να αποφεύγονται.
Αυξήστε τη σεροτονίνη σας
Η τρυπτοφάνη είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ που μετατρέπεται στο σώμα μας στο νευρομεταβιβαστή σεροτονίνη. «Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται συχνά με την κατάθλιψη», λέει η Λουσίντα Μπίβαν, διατροφολόγος της Βrain Νutrition (www.
brainnutrition.co.uk). Οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες μπορούν να κρατούν υψηλά τα επίπεδα σεροτονίνης- όπως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα, ο τόνος και ο σολομός, τα φασόλια και οι σπόροι. Σύμφωνα με τη δρα Λόνγκμορ, η σεροτονίνη δρα «ακριβώς με τον ίδιο τρόπο με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα».
Τρώτε πράσινα λαχανικά
Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει μια σχέση ανάμεσα στα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β και ψυχιατρικές διαταραχές. Το φολικό οξύ (ανήκει στην κατηγορία των βιταμινών Β) πιστεύεται ότι διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο στην πρόληψη της κατάθλιψης. Για να αυξήσετε το φολικό οξύ στον οργανισμό σας πρέπει να τρώτε πράσινα λαχανικά (ελάχιστα μαγειρεμένα) και όσπρια.
Πίνετε πολύ νερό
Η δρ Λόνγκμορ λέει πως η καλύτερη συμβουλή της σε ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη είναι να πίνουν περισσότερο νερό. «Οι άνθρωποι πρέπει να πίνουν τουλάχιστον ενάμισι λίτρο νερό την ημέρα», τονίζει. Ακόμη και μια ήπια αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει σοβαρά και γρήγορα τη διάθεσή σας.
Τι να αποφεύγετε
● ΤΗΝ ΚΑΦΕΪΝΗ, στο τσάι, τον καφέ και τα αναψυκτικά.
Πιστεύεται πως σε μεγάλες ποσότητες επιδεινώνει την κατάθλιψη.
● ΤΙΣ ΓΛΥΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ. Η ενέργεια που προσφέρουν δεν διαρκεί και τα ανεβοκατεβάσματα του σακχάρου βλάπτουν μακροπρόθεσμα τον εγκέφαλο.
● ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ, το οποίο πρέπει να καταναλώνετε με σύνεση. Ένα ποτήρι κρασί στο τέλος της ημέρας, μπορεί να είναι κάτι που προκαλεί κατάθλιψη και επιτείνει τα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Πώς θα βελτιώσετε την ψυχική υγεία σας με την κατάλληλη διατροφή
TΗΕ ΙΝDΕΡΕΝDΕΝΤ , Της Ηolly Williams
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2009
Το τι τρώμε επιδρά στο πώς αισθανόμαστε, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι ορισμένοι τύποι τροφίμων περιέχουν συστατικά ουσιώδους σημασίας για την καλή ψυχική υγεία, των οποίων η έλλειψη μπορεί να επιδεινώσει ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη.
Σύμφωνα με δύο πρόσφατες δημοσιεύσεις, η μεσογειακή δίαιτα προστατεύει από την κατάθλιψη. Οι ερευνητές πιστεύουν πως μια υγιεινή δίαιτα, πλούσια σε φρέσκα λαχανικά, πλήρη δημητριακά και ελαιόλαδο, βοηθάει στη διατήρηση της ψυχικής υγείας. Μολονότι η κατάθλιψη δεν προκαλείται από μόνο έναν παράγοντα, το να τρώμε καλά είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς οι ελλείψεις ορισμένων βιταμινών, ιχνοστοιχείων, αμινοξέων και λιπαρών οξέων φαίνεται ότι έχουν άμεση σχέση με την ψυχική υγεία μας. «Το τι τρώει, μπορεί πραγματικά να βοηθήσει κάποιον με ήπια κατάθλιψη», λέει η διατροφολόγος δρ Καρολάιν Λόνγκμορ.
«Η δίαιτα είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες για την ψυχική υγεία μας», λέει ο Άντριου Μακάλοκ, διευθυντής του Βρετανικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας. Όμως με ποιες αλλαγές στη διατροφή μας μπορούμε άραγε να γίνουμε περισσότερο...
χαρούμενοι;
Οι οκτώ συμβουλές των ειδικών
Ακολουθήστε μια μεσογειακή δίαιτα
Σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες, που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο μήνα στην Ισπανία (από τα πανεπιστήμια Λας Πάλμας και Ναβάρα) και το Λονδίνο (από το Πανεπιστήμιο University College του Λονδίνου), μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ψάρια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής αλέσεως και ελαιόλαδο μπορεί να εμποδίσει την κατάθλιψη.
Τρώτε... σελήνιο
Μελέτες συνδέουν την κατάθλιψη με χαμηλά επίπεδα του ανόργανου αυτού στοιχείου. Η κατανάλωση μη επεξεργασμένων δημητριακών, κρέατος, αυγών, ακόμη και εντοσθίων, συνιστάται ως τρόπος αύξησης της λήψης σεληνίου, όμως ο ευκολότερος τρόπος είναι να φάτε μια χούφτα καρύδια. Τα καρύδια Βραζιλίας (Βrazil nuts) είναι μια εξαιρετική πηγή σεληνίου.
Τρώτε πολύ ψάρι
Τα λιπαρά οξέα ωμέγα 3 των ψαριών βελτιώνουν τη διάθεση, λέει η δρ Ντέμπορα Κόρνα του Βρετανικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας (ΜΗF) σε μια έκθεση του 2006 για την επίδραση των τροφίμων στην ψυχική υγεία. Τα ωμέγα 3 βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια όπως ο τόνος, το σκουμπρί και ο σολομός, ενώ οι χορτοφάγοι θα πρέπει να καταναλώνουν λάδι από λινάρι ή κράμβη και σπόρους κολοκύθας.
Παρακολουθείτε το σάκχαρό σας
Ο γλυκαιμικός δείκτης (GΙ) δείχνει πόσο γρήγορα οι υδατάνθρακες ανεβάζουν το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα σας. Ο δρ Τζον Μπρίφα δημοσίευσε στο μπλογκ του (www.drbriffa.com) μελέτη από την οποία διαπιστώθηκαν σχέσεις ανάμεσα στον υψηλό GΙ και την κατάθλιψη. Προσπαθήστε να επιλέγετε τρόφιμα με χαμηλό GΙ: δημητριακά από βρώμη και πίτουρο, φασόλια, φακές και άλλα όσπρια, καθώς και φρούτα, όπως μήλα και πορτοκάλια. Τροφές με υψηλό GΙ, όπως επεξεργασμένο λευκό ψωμί, πατάτες και ζαχαρωτά, είναι καλύτερα να αποφεύγονται.
Αυξήστε τη σεροτονίνη σας
Η τρυπτοφάνη είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ που μετατρέπεται στο σώμα μας στο νευρομεταβιβαστή σεροτονίνη. «Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται συχνά με την κατάθλιψη», λέει η Λουσίντα Μπίβαν, διατροφολόγος της Βrain Νutrition (www.
brainnutrition.co.uk). Οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες μπορούν να κρατούν υψηλά τα επίπεδα σεροτονίνης- όπως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα, ο τόνος και ο σολομός, τα φασόλια και οι σπόροι. Σύμφωνα με τη δρα Λόνγκμορ, η σεροτονίνη δρα «ακριβώς με τον ίδιο τρόπο με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα».
Τρώτε πράσινα λαχανικά
Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει μια σχέση ανάμεσα στα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β και ψυχιατρικές διαταραχές. Το φολικό οξύ (ανήκει στην κατηγορία των βιταμινών Β) πιστεύεται ότι διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο στην πρόληψη της κατάθλιψης. Για να αυξήσετε το φολικό οξύ στον οργανισμό σας πρέπει να τρώτε πράσινα λαχανικά (ελάχιστα μαγειρεμένα) και όσπρια.
Πίνετε πολύ νερό
Η δρ Λόνγκμορ λέει πως η καλύτερη συμβουλή της σε ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη είναι να πίνουν περισσότερο νερό. «Οι άνθρωποι πρέπει να πίνουν τουλάχιστον ενάμισι λίτρο νερό την ημέρα», τονίζει. Ακόμη και μια ήπια αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει σοβαρά και γρήγορα τη διάθεσή σας.
Τι να αποφεύγετε
● ΤΗΝ ΚΑΦΕΪΝΗ, στο τσάι, τον καφέ και τα αναψυκτικά.
Πιστεύεται πως σε μεγάλες ποσότητες επιδεινώνει την κατάθλιψη.
● ΤΙΣ ΓΛΥΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ. Η ενέργεια που προσφέρουν δεν διαρκεί και τα ανεβοκατεβάσματα του σακχάρου βλάπτουν μακροπρόθεσμα τον εγκέφαλο.
● ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ, το οποίο πρέπει να καταναλώνετε με σύνεση. Ένα ποτήρι κρασί στο τέλος της ημέρας, μπορεί να είναι κάτι που προκαλεί κατάθλιψη και επιτείνει τα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009
Ενδιαφέροντα συνέδρια για το 2010
ΣΥΝΕΔΡΙΟ-ΗΜΕΡΙΔΑ
ΘΕΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ημερίδα
"Διαδρομές Ζωής- Διαδρομές Ψυχοθεραπείας"
Παρουσίαση Χ. Κατάκη
(Η ψυχοθεραπεία στην εποχή των μαγικών εικόνων: πολυπρόσωπη, πολυδιάστατη,πολυμορφική) 28 Νοεμβρίου 2009 Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Σταυρούπολης, Θεσσαλονίκη Κέντρο Ψυχικής Υγείας Δυτικού Τομέα Θεσ/νίκης, Ψ.Ν.Θ. & Δήμος Σταυρούπολης τηλ.: 2313-310600
dtcenter_sec@phycothes.gr
είσοδος ελεύθερη
Ημερίδα
"Η θέση του παιδιού στα πλαίσια των νέων μορφών συμβίωσης: Νέες προκλήσεις για τους γονείς και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας"
Εισηγήσεις από Χ. Κατάκη, Α. Ανδρουτσοπούλου, Τ. Μπαφίτη 11 Δεκεμβρίου 2009 Ρέθυμνο Κρήτης Πανεπιστήμιο Κρήτης & Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων info@ergastirio.gr
4o Πανελλήνιο Συνέδριο στη Συστημική Θεραπεία
"Η Παραβατικότητα σήμερα. Ναρκωτικά, Κακοποίηση & Βία στα Ανθρώπινα Συστήματα"
Εισήγηση Χ. Κατάκη 30 Απριλίου-2 Μαϊου 2010 Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης θα ανακοινωθεί θα ανακοινωθεί
26th Annual Meeting Conference-4th SEPI Italy Conference
"One or many sciences for psychotherapy: what constitutes evidence?" 27-30 Μαϊου 2010 Gran Hotel Mediterraneo
Florence, Italy Society for the Exploration of Psychotherapy Integration
(SEPI) http://www.sepiweb.org/
7th EFTA Congress
"60 years of Family Therapy 20 years of EFTA …and after? New ways for systemic paractice" 29-31 Οκτωβρίου 2010 Paris European Family Therapy Association
(E.F.T.A.) http://www.eftaparis2010.com/en/home
ΘΕΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ημερίδα
"Διαδρομές Ζωής- Διαδρομές Ψυχοθεραπείας"
Παρουσίαση Χ. Κατάκη
(Η ψυχοθεραπεία στην εποχή των μαγικών εικόνων: πολυπρόσωπη, πολυδιάστατη,πολυμορφική) 28 Νοεμβρίου 2009 Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Σταυρούπολης, Θεσσαλονίκη Κέντρο Ψυχικής Υγείας Δυτικού Τομέα Θεσ/νίκης, Ψ.Ν.Θ. & Δήμος Σταυρούπολης τηλ.: 2313-310600
dtcenter_sec@phycothes.gr
είσοδος ελεύθερη
Ημερίδα
"Η θέση του παιδιού στα πλαίσια των νέων μορφών συμβίωσης: Νέες προκλήσεις για τους γονείς και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας"
Εισηγήσεις από Χ. Κατάκη, Α. Ανδρουτσοπούλου, Τ. Μπαφίτη 11 Δεκεμβρίου 2009 Ρέθυμνο Κρήτης Πανεπιστήμιο Κρήτης & Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων info@ergastirio.gr
4o Πανελλήνιο Συνέδριο στη Συστημική Θεραπεία
"Η Παραβατικότητα σήμερα. Ναρκωτικά, Κακοποίηση & Βία στα Ανθρώπινα Συστήματα"
Εισήγηση Χ. Κατάκη 30 Απριλίου-2 Μαϊου 2010 Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης θα ανακοινωθεί θα ανακοινωθεί
26th Annual Meeting Conference-4th SEPI Italy Conference
"One or many sciences for psychotherapy: what constitutes evidence?" 27-30 Μαϊου 2010 Gran Hotel Mediterraneo
Florence, Italy Society for the Exploration of Psychotherapy Integration
(SEPI) http://www.sepiweb.org/
7th EFTA Congress
"60 years of Family Therapy 20 years of EFTA …and after? New ways for systemic paractice" 29-31 Οκτωβρίου 2010 Paris European Family Therapy Association
(E.F.T.A.) http://www.eftaparis2010.com/en/home
Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009
Χάρις Κατάκη: Συνέντευξη στα "Ελληνικά Γράμματα"
Κυρία Κατάκη πείτε μας λίγα πράγματα για την πρώτη σας επαφή με τη συστημική σκέψη.
"Η ελληνική συστημική σκέψη γεννήθηκε στις αρχές του 1960. Γονείς της ήταν ο Γιώργος και η Βάσω Βασιλείου, αυτός ψυχίατρος και αυτή ψυχολόγος. Εγώ υπήρξα από τους πρώτους εκπαιδευόμενούς τους, και υιοθέτησα τον ρόλο της διαμόρφωσης σε θεωρητικό επίπεδο πολλών από τις βασικές ιδέες της ελληνικής συστημικής σκέψης. Επιστρέφοντας από τις Η.Π.Α. στις αρχές του '60, οι Βασιλείου έφεραν μαζί τους τις επαναστατικές ιδέες της συστημικής προσέγγισης και τις εφαρμογές της στην οικογενειακή θεραπεία. Οι σημαντικές συστημικές ιδέες εμφυτεύτηκαν πια στο έδαφος της ελληνικής κουλτούρας, το οποίο για πολλά χρόνια μπολιαζόταν με συναφείς θεωρήσεις και πολιτισμικές αφηγήσεις, ρίζωσαν εγκαίρως και έδωσαν τη δική τους μοναδική πλούσια σοδειά. Τον καιρό που γεννιόταν η ελληνική συστημική σκέψη, η χώρα υφίστατο ραγδαίες και έντονες κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές. Οι θεωρητικές ιδέες και μοντέλα, η μεθοδολογία έρευνας, και οι κλινικές προσεγγίσεις που υιοθετήθηκαν και αναπτύχθηκαν εστίαζαν τότε στην υποκειμενική κουλτούρα. Αργότερα, το ενδιαφέρον στράφηκε σε αυτό που τότε ονομαζόταν το αυτο-αναφορικό εννοιακό σύστημα υποκειμένων, οικογενειών, και άλλων κοινωνικών ομάδων, και το οποίο μετά ονομάστηκε συλλογικές αφηγήσεις."
Κάποια από τα κείμενά σας ήταν επικεντρωμένα στο συνθετικό μοντέλο της συστημικής θεραπείας. Πώς καταπιαστήκατε με αυτό;
"Ένας από τους βασικούς λόγους γι' αυτό που νομίζω ότι οδηγεί στον τεχνητό κατακερματισμό του χώρου είναι το ότι η υιοθεσία μιας θεωρητικής έννοιας ή ενός τύπου παρέμβασης που απορρέει από άλλες σχολές ή προσεγγίσεις συσχετίζεται με την αυτόματη αποδοχή ολόκληρης της σχολής και ως εκ τούτου με απόρριψη της δικής μας προτιμητέας προσέγγισης. Η προσπάθεια για τη δημιουργία ενός συνθετικού πλαισίου για την ψυχοθεραπεία μπορεί να διευκολυνθεί με τη χρήση κάποιων βασικών συστημικών αντιλήψεων και εννοιών οι οποίες παρέχουν μια βάση για επικοινωνία μεταξύ των θεωρητικών και των θεραπευτών που προέρχονται από διαφορετικές σχολές, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να διατηρηθεί η εσωτερική συνέπεια των διαφορετικών προσεγγίσεων. Η συστημική θέση, που βασίζεται στην μεταθεωρητική επιστημολογία, μας έχει εξοπλίσει με έννοιες και αρχές που δίνουν χώρο στην πολυμορφία αλλά και στην ενότητα. Έτσι, λοιπόν, αποτελούν το κατάλληλο πλαίσιο για την ανάπτυξη μιας συνθετικής προσέγγισης στην ψυχοθεραπεία. Το αυτό-αναφορικό εννοιακό σύστημα αποτέλεσε μια προσπάθεια συνεισφοράς στο να καταστεί λειτουργική η έννοια της αυτό-αναφοράς στη βάση των εννοιών του συστημικού κονστρουκτιβισμού και κονστρουξιονισμού."
Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με την θεωρητική εννοιολόγηση;
"Όταν επιστρέψαμε στην Ελλάδα, ξεκίνησα την εκπαίδευσή μου στο Αθηναϊκό Ινστιτούτο του Ανθρώπου, το οποίο διηύθυναν οι Βασιλείου και ταυτόχρονα έκανα το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Η διατριβή μου αφορούσε στη σύγκριση δύο ομάδων Ελλήνων προεφήβων. Η μία ζούσε σε παραδοσιακό ελληνικό περιβάλλον και η άλλη στην Αθήνα. Οι σημαντικές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι δύο αυτές ομάδες παιδιών αντιλαμβανόντουσαν τον εαυτό τους, τις οικογένειές τους και τη ζωή γενικότερα μου κινούσε το ενδιαφέρον. Αποφάσισα να συνεχίσω να μελετώ πώς τα μοτίβα της σκέψης, των συναισθημάτων, και των συμπεριφορών άλλαζαν στην ελληνική κουλτούρα και στις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτή η διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών διεργασιών με οδήγησε σε ένα θεωρητικό μονοπάτι που άνοιξε νέους ορίζοντες στις απόψεις μου για την οικογένεια και αργότερα πια στον τρόπο που συνέλαβα εννοιολογικά τη θεραπεία."
Τι προσφέρει η ψυχοθεραπεία στο σύγχρονο άνθρωπο;
"Η μακρόχρονη θητεία μου ως θεραπεύτρια με έχει πείσει ότι αυτοί που αποφασίζουν να ψάξουν τις λύσεις γυρίζοντας το φακό στον εαυτό τους λύνουν όλων των ειδών τους γόρδιους δεσμούς. Σταματούν να προβάλλουν τα δικά τους αδιέξοδα στους άλλους και εστιάζουν στο πώς οι ίδιοι θα μειώσουν το κόστος της θέσης που πήραν στην οικογενειακή σκακιέρα και κατ' επέκταση στη ζωή. Μέσα από μια βαθύτερη εξερεύνηση του εαυτού και της σχέσης του με τη ζωή του, αργά αλλά σταθερά, ένας άνθρωπος διευρύνει τους ορίζοντές του και ελευθερώνει το δυναμικό του. Η συστημική προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία, την οποία εμείς ακολουθούμε, συνέβαλε αποφασιστικά στην αναθεώρηση καθιερωμένων απόψεων για το πώς δημιουργείται, πώς διατηρείται και πώς αντιμετωπίζεται η ψυχική διαταραχή. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση, τα συμπτώματα -οργανικά και ψυχολογικά- που εκδηλώνουν ένα ή περισσότερα μέλη μιας οικογένειας εκφράζουν προβλήματα και δυσλειτουργίες ολόκληρης της οικογένειας. Αν έπρεπε να απομονώσω έναν παράγοντα που συμβάλλει καθοριστικά στην αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας, αυτός θα ήταν η διεργασία των θεραπευτικών ομάδων - αυτά τα σχολεία ζωής, όπως αποκαλώ τις θεραπευτικές ομάδες. Στις ομάδες αυτές συνειδητοποιεί κανείς ότι όσα μάθαμε για να επιβιώνουμε δεν μας βοηθούν να ζήσουμε. Είναι λυτρωτικό να βιώνεις ότι ανήκεις και συμμετέχεις σε μια συλλογική προσπάθεια χωρίς να φορτώνεσαι το βάρος των άλλων. Με τρόπο που μοιάζει σχεδόν μαγικός, μαθαίνεις να παίρνεις την ευθύνη του εαυτού σου στα χέρια σου και να συνειδητοποιείς ότι κανείς δεν μπορεί να σε προδώσει, μόνο εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου. Αντιλαμβάνεσαι ότι αντί να θυσιάζεις τη δική σου ζωή για τους ανθρώπους που αγαπάς, μπορείς να τους βοηθήσεις πιο αποτελεσματικά αν βοηθήσεις τον εαυτό σου. Μέσα από αυτή την ενορχηστρωμένη διαδικασία μαθαίνεις ότι την πραγματική ελευθερία τη βρίσκεις μέσα στις δεσμεύσεις σου."
Τι συμβαίνει σήμερα στη σχέση του ζευγαριού;
"Η κρίση της σχέσης του ζευγαριού μοιάζει με ένα καζάνι που κοχλάζει. Οι αντιστροφές, οι ανατροπές και οι ανακατατάξεις πραγματικά φέρνουν ίλιγγο. Τίποτε από όσα θεωρούσαμε βασικά συστατικά της σχέσης αυτής δεν έμεινε άθικτο. Όλα τα βασικά στηρίγματα του γάμου και της σχέσης του ζευγαριού, όπως την ξέραμε, γκρεμίζονται ένα προς ένα. Στις μέρες μας συνεχίζεται το έργο της κατεδάφισης που χρειάζεται να επιτελεστεί για να οδηγηθούμε στη δημιουργία νέων μορφών συμβίωσης, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Μπορεί η υπέρβαση που απαιτείται να μην είναι ακόμα ορατή, αλλά οι επιπτώσεις που βιώνουμε, όσο επώδυνες κι αν είναι, ωθούν πλέον τους συντρόφους να περάσουν μέσα από το τούνελ των προσωπικών αναζητήσεων -μέσα από βαθύτερα στρώματα της υπαρξιακής και βιολογικής τους υπόστασης - για να οδηγηθούν σε μια πιο συνθετική ταυτότητα. Οι αλλαγές της δυναμικής των οικογενειακών σχέσεων απαιτούν μεγαλύτερη επαλληλία, τόσο στο επίπεδο των ρόλων (τι κάνω, πώς ενεργώ) όσο και στο επίπεδο της ταυτότητας (ποιος είμαι) ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα.
Οι συγκλονιστικές ανακατασκευές που αφορούν την ανδρική και τη γυναικεία ταυτότητα αλλά και τη σχέση του ζευγαριού δεν θα μπορούσαν βέβαια να αφήσουν άθικτες τις αντιλήψεις μας για το γάμο. Σε μια πρόσφατη έρευνα είδαμε ότι η έννοια του γάμου σιγά σιγά διαφοροποιείται. Οι πιο προωθημένοι νέοι στην κλίμακα της κοινωνικής αλλαγής ήδη διαχωρίζουν το θεσμό του γάμου από την «ουσιαστική» σχέση μεταξύ συντρόφων, που, όπως λένε, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί από κανένα έξωθεν κανονιστικό καθεστώς. Μια συμβίωση με τόσο αντιφατικές προδιαγραφές και τόσο ασαφείς προοπτικές -είτε ξεκινάει με σφραγίδες είτε χωρίς- δημιουργεί δύσκολες συνθήκες, που δεν καλύπτουν τις ανάγκες ούτε του ενός ούτε του άλλου. Και όταν και οι δύο νιώσουν μετέωροι, θα χρησιμοποιήσουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, όποια μέσα μπορούν για να επιβιώσουν, πληρώνοντας το ανάλογο κόστος. Πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς πολύ σήμερα για να καλύψει τους φόβους του κάτω από άσπρα πέπλα. Άνδρες και γυναίκες ψάχνουν, αγωνιούν και ματώνουν, αλλά σιγά σιγά συνειδητοποιούν ότι δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις και ότι σίγουρα αυτές δεν θα έρθουν απέξω. Στους σύγχρονους γάμους δύο νέοι άνθρωποι μας προσκαλούν να μοιραστούμε τη χαρά τους που αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους. Άσχετα αν τρέμει η ψυχή τους, αφού την παραμονή τραγουδούν μαζί: Αυτό δεν είναι αγάπη, είναι ένας μικρός Τιτανικός και θα είναι θαύμα αν σωθούμε".
Ποια είναι η θέση του άνδρα στη σχέση του σύγχρονου ζευγαριού;
"Η αναγκαιότητα της συνεργασίας των δύο συντρόφων στις ευθύνες του νοικοκυριού και της ανατροφής των παιδιών ελάχιστα αμφισβητείται πια. Ο πατέρα και σύντροφος πιέζεται αφόρητα, όχι μόνο από τη γυναίκα του και τα παιδιά του, αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό, να πάρει ενεργό θέση και να εξισωθεί με τη γυναίκα του σε ό,τι αφορά την οικογενειακή ζωή. Αν η πορεία για μια αναθεώρηση της γυναικείας ταυτότητας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, η ανάλογη πορεία του άνδρα έχει μόλις δρομολογηθεί. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα έγραψα το βιβλίο «Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής οικογένειας», το κεφάλαιο για τη γυναίκα είχε τέσσερα υποκεφάλαια και το τελευταίο το είχα τιτλοφορήσει «Αναζήτηση καινούριας ταυτότητας». Το αντίστοιχο κεφάλαιο για τον άνδρα είχε τρία υποκεφάλαια. Το πρώτο «Άνδρας αυτός ο ξένος», το δεύτερο «Ο μύθος του προνομιούχου άνδρα», και το τρίτο «Το αδιέξοδο». Πριν είκοσι χρόνια, το να ασχοληθεί κανείς με τον άνδρα ηχούσε παράδοξο. Είκοσι χρόνια μετά, θέματα που αφορούν τον άνδρα τα διαβάζουμε στα life style περιοδικά και τα βλέπουμε σε κινηματογραφικά έργα που σπάνε τα ταμεία, όπως «Άνδρες με τα όλα τους» και τα συναφή. Κάτω από τη σκληρή αρρενωπή πανοπλία κρύβεται ένα περίπλοκο και επώδυνο συναισθηματικό υπόβαθρο. Εκεί έχει συσσωρευτεί οργή και θλίψη. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι κυριαρχεί ένα τόσο βαθύ συναίσθημα αδυναμίας στους άνδρες που παραμένουν η πιο προνομιούχα, η πιο ισχυρή ομάδα πάνω στον πλανήτη. Ενώ για τη γυναίκα η διεύρυνση της ταυτότητας της προσθέτει στοιχεία συνυφασμένα με τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα, για τον άνδρα η αντίστοιχη διεργασία απαιτεί την παραδοχή της ευάλωτης πλευράς του εαυτού του. Μοιάζει σχήμα οξύμωρο το ότι ο άνδρας θα πρέπει να δεχτεί την αδυναμία του για να βρει τη δύναμή του. Όμως έχει αλλάξει τόσο η αντίληψή μας για το τι σημαίνει επιβίωση, τι προωθεί η ζωή, ώστε δεν θα μπορούσε να μείνει αναλλοίωτη η ερμηνεία της δύναμης και της αδυναμίας. Αν δύναμη ήταν να σηκώνεις βάρη, να διασχίζεις θάλασσες, να κρατάς όπλο, τι σημαίνει σήμερα το να είσαι δυνατός σε μια κοινωνία που κινητοποιείται με το πάτημα ενός κουμπιού;"
"Η ελληνική συστημική σκέψη γεννήθηκε στις αρχές του 1960. Γονείς της ήταν ο Γιώργος και η Βάσω Βασιλείου, αυτός ψυχίατρος και αυτή ψυχολόγος. Εγώ υπήρξα από τους πρώτους εκπαιδευόμενούς τους, και υιοθέτησα τον ρόλο της διαμόρφωσης σε θεωρητικό επίπεδο πολλών από τις βασικές ιδέες της ελληνικής συστημικής σκέψης. Επιστρέφοντας από τις Η.Π.Α. στις αρχές του '60, οι Βασιλείου έφεραν μαζί τους τις επαναστατικές ιδέες της συστημικής προσέγγισης και τις εφαρμογές της στην οικογενειακή θεραπεία. Οι σημαντικές συστημικές ιδέες εμφυτεύτηκαν πια στο έδαφος της ελληνικής κουλτούρας, το οποίο για πολλά χρόνια μπολιαζόταν με συναφείς θεωρήσεις και πολιτισμικές αφηγήσεις, ρίζωσαν εγκαίρως και έδωσαν τη δική τους μοναδική πλούσια σοδειά. Τον καιρό που γεννιόταν η ελληνική συστημική σκέψη, η χώρα υφίστατο ραγδαίες και έντονες κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές. Οι θεωρητικές ιδέες και μοντέλα, η μεθοδολογία έρευνας, και οι κλινικές προσεγγίσεις που υιοθετήθηκαν και αναπτύχθηκαν εστίαζαν τότε στην υποκειμενική κουλτούρα. Αργότερα, το ενδιαφέρον στράφηκε σε αυτό που τότε ονομαζόταν το αυτο-αναφορικό εννοιακό σύστημα υποκειμένων, οικογενειών, και άλλων κοινωνικών ομάδων, και το οποίο μετά ονομάστηκε συλλογικές αφηγήσεις."
Κάποια από τα κείμενά σας ήταν επικεντρωμένα στο συνθετικό μοντέλο της συστημικής θεραπείας. Πώς καταπιαστήκατε με αυτό;
"Ένας από τους βασικούς λόγους γι' αυτό που νομίζω ότι οδηγεί στον τεχνητό κατακερματισμό του χώρου είναι το ότι η υιοθεσία μιας θεωρητικής έννοιας ή ενός τύπου παρέμβασης που απορρέει από άλλες σχολές ή προσεγγίσεις συσχετίζεται με την αυτόματη αποδοχή ολόκληρης της σχολής και ως εκ τούτου με απόρριψη της δικής μας προτιμητέας προσέγγισης. Η προσπάθεια για τη δημιουργία ενός συνθετικού πλαισίου για την ψυχοθεραπεία μπορεί να διευκολυνθεί με τη χρήση κάποιων βασικών συστημικών αντιλήψεων και εννοιών οι οποίες παρέχουν μια βάση για επικοινωνία μεταξύ των θεωρητικών και των θεραπευτών που προέρχονται από διαφορετικές σχολές, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να διατηρηθεί η εσωτερική συνέπεια των διαφορετικών προσεγγίσεων. Η συστημική θέση, που βασίζεται στην μεταθεωρητική επιστημολογία, μας έχει εξοπλίσει με έννοιες και αρχές που δίνουν χώρο στην πολυμορφία αλλά και στην ενότητα. Έτσι, λοιπόν, αποτελούν το κατάλληλο πλαίσιο για την ανάπτυξη μιας συνθετικής προσέγγισης στην ψυχοθεραπεία. Το αυτό-αναφορικό εννοιακό σύστημα αποτέλεσε μια προσπάθεια συνεισφοράς στο να καταστεί λειτουργική η έννοια της αυτό-αναφοράς στη βάση των εννοιών του συστημικού κονστρουκτιβισμού και κονστρουξιονισμού."
Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με την θεωρητική εννοιολόγηση;
"Όταν επιστρέψαμε στην Ελλάδα, ξεκίνησα την εκπαίδευσή μου στο Αθηναϊκό Ινστιτούτο του Ανθρώπου, το οποίο διηύθυναν οι Βασιλείου και ταυτόχρονα έκανα το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Η διατριβή μου αφορούσε στη σύγκριση δύο ομάδων Ελλήνων προεφήβων. Η μία ζούσε σε παραδοσιακό ελληνικό περιβάλλον και η άλλη στην Αθήνα. Οι σημαντικές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι δύο αυτές ομάδες παιδιών αντιλαμβανόντουσαν τον εαυτό τους, τις οικογένειές τους και τη ζωή γενικότερα μου κινούσε το ενδιαφέρον. Αποφάσισα να συνεχίσω να μελετώ πώς τα μοτίβα της σκέψης, των συναισθημάτων, και των συμπεριφορών άλλαζαν στην ελληνική κουλτούρα και στις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτή η διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών διεργασιών με οδήγησε σε ένα θεωρητικό μονοπάτι που άνοιξε νέους ορίζοντες στις απόψεις μου για την οικογένεια και αργότερα πια στον τρόπο που συνέλαβα εννοιολογικά τη θεραπεία."
Τι προσφέρει η ψυχοθεραπεία στο σύγχρονο άνθρωπο;
"Η μακρόχρονη θητεία μου ως θεραπεύτρια με έχει πείσει ότι αυτοί που αποφασίζουν να ψάξουν τις λύσεις γυρίζοντας το φακό στον εαυτό τους λύνουν όλων των ειδών τους γόρδιους δεσμούς. Σταματούν να προβάλλουν τα δικά τους αδιέξοδα στους άλλους και εστιάζουν στο πώς οι ίδιοι θα μειώσουν το κόστος της θέσης που πήραν στην οικογενειακή σκακιέρα και κατ' επέκταση στη ζωή. Μέσα από μια βαθύτερη εξερεύνηση του εαυτού και της σχέσης του με τη ζωή του, αργά αλλά σταθερά, ένας άνθρωπος διευρύνει τους ορίζοντές του και ελευθερώνει το δυναμικό του. Η συστημική προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία, την οποία εμείς ακολουθούμε, συνέβαλε αποφασιστικά στην αναθεώρηση καθιερωμένων απόψεων για το πώς δημιουργείται, πώς διατηρείται και πώς αντιμετωπίζεται η ψυχική διαταραχή. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση, τα συμπτώματα -οργανικά και ψυχολογικά- που εκδηλώνουν ένα ή περισσότερα μέλη μιας οικογένειας εκφράζουν προβλήματα και δυσλειτουργίες ολόκληρης της οικογένειας. Αν έπρεπε να απομονώσω έναν παράγοντα που συμβάλλει καθοριστικά στην αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας, αυτός θα ήταν η διεργασία των θεραπευτικών ομάδων - αυτά τα σχολεία ζωής, όπως αποκαλώ τις θεραπευτικές ομάδες. Στις ομάδες αυτές συνειδητοποιεί κανείς ότι όσα μάθαμε για να επιβιώνουμε δεν μας βοηθούν να ζήσουμε. Είναι λυτρωτικό να βιώνεις ότι ανήκεις και συμμετέχεις σε μια συλλογική προσπάθεια χωρίς να φορτώνεσαι το βάρος των άλλων. Με τρόπο που μοιάζει σχεδόν μαγικός, μαθαίνεις να παίρνεις την ευθύνη του εαυτού σου στα χέρια σου και να συνειδητοποιείς ότι κανείς δεν μπορεί να σε προδώσει, μόνο εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου. Αντιλαμβάνεσαι ότι αντί να θυσιάζεις τη δική σου ζωή για τους ανθρώπους που αγαπάς, μπορείς να τους βοηθήσεις πιο αποτελεσματικά αν βοηθήσεις τον εαυτό σου. Μέσα από αυτή την ενορχηστρωμένη διαδικασία μαθαίνεις ότι την πραγματική ελευθερία τη βρίσκεις μέσα στις δεσμεύσεις σου."
Τι συμβαίνει σήμερα στη σχέση του ζευγαριού;
"Η κρίση της σχέσης του ζευγαριού μοιάζει με ένα καζάνι που κοχλάζει. Οι αντιστροφές, οι ανατροπές και οι ανακατατάξεις πραγματικά φέρνουν ίλιγγο. Τίποτε από όσα θεωρούσαμε βασικά συστατικά της σχέσης αυτής δεν έμεινε άθικτο. Όλα τα βασικά στηρίγματα του γάμου και της σχέσης του ζευγαριού, όπως την ξέραμε, γκρεμίζονται ένα προς ένα. Στις μέρες μας συνεχίζεται το έργο της κατεδάφισης που χρειάζεται να επιτελεστεί για να οδηγηθούμε στη δημιουργία νέων μορφών συμβίωσης, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Μπορεί η υπέρβαση που απαιτείται να μην είναι ακόμα ορατή, αλλά οι επιπτώσεις που βιώνουμε, όσο επώδυνες κι αν είναι, ωθούν πλέον τους συντρόφους να περάσουν μέσα από το τούνελ των προσωπικών αναζητήσεων -μέσα από βαθύτερα στρώματα της υπαρξιακής και βιολογικής τους υπόστασης - για να οδηγηθούν σε μια πιο συνθετική ταυτότητα. Οι αλλαγές της δυναμικής των οικογενειακών σχέσεων απαιτούν μεγαλύτερη επαλληλία, τόσο στο επίπεδο των ρόλων (τι κάνω, πώς ενεργώ) όσο και στο επίπεδο της ταυτότητας (ποιος είμαι) ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα.
Οι συγκλονιστικές ανακατασκευές που αφορούν την ανδρική και τη γυναικεία ταυτότητα αλλά και τη σχέση του ζευγαριού δεν θα μπορούσαν βέβαια να αφήσουν άθικτες τις αντιλήψεις μας για το γάμο. Σε μια πρόσφατη έρευνα είδαμε ότι η έννοια του γάμου σιγά σιγά διαφοροποιείται. Οι πιο προωθημένοι νέοι στην κλίμακα της κοινωνικής αλλαγής ήδη διαχωρίζουν το θεσμό του γάμου από την «ουσιαστική» σχέση μεταξύ συντρόφων, που, όπως λένε, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί από κανένα έξωθεν κανονιστικό καθεστώς. Μια συμβίωση με τόσο αντιφατικές προδιαγραφές και τόσο ασαφείς προοπτικές -είτε ξεκινάει με σφραγίδες είτε χωρίς- δημιουργεί δύσκολες συνθήκες, που δεν καλύπτουν τις ανάγκες ούτε του ενός ούτε του άλλου. Και όταν και οι δύο νιώσουν μετέωροι, θα χρησιμοποιήσουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, όποια μέσα μπορούν για να επιβιώσουν, πληρώνοντας το ανάλογο κόστος. Πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς πολύ σήμερα για να καλύψει τους φόβους του κάτω από άσπρα πέπλα. Άνδρες και γυναίκες ψάχνουν, αγωνιούν και ματώνουν, αλλά σιγά σιγά συνειδητοποιούν ότι δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις και ότι σίγουρα αυτές δεν θα έρθουν απέξω. Στους σύγχρονους γάμους δύο νέοι άνθρωποι μας προσκαλούν να μοιραστούμε τη χαρά τους που αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους. Άσχετα αν τρέμει η ψυχή τους, αφού την παραμονή τραγουδούν μαζί: Αυτό δεν είναι αγάπη, είναι ένας μικρός Τιτανικός και θα είναι θαύμα αν σωθούμε".
Ποια είναι η θέση του άνδρα στη σχέση του σύγχρονου ζευγαριού;
"Η αναγκαιότητα της συνεργασίας των δύο συντρόφων στις ευθύνες του νοικοκυριού και της ανατροφής των παιδιών ελάχιστα αμφισβητείται πια. Ο πατέρα και σύντροφος πιέζεται αφόρητα, όχι μόνο από τη γυναίκα του και τα παιδιά του, αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό, να πάρει ενεργό θέση και να εξισωθεί με τη γυναίκα του σε ό,τι αφορά την οικογενειακή ζωή. Αν η πορεία για μια αναθεώρηση της γυναικείας ταυτότητας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, η ανάλογη πορεία του άνδρα έχει μόλις δρομολογηθεί. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα έγραψα το βιβλίο «Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής οικογένειας», το κεφάλαιο για τη γυναίκα είχε τέσσερα υποκεφάλαια και το τελευταίο το είχα τιτλοφορήσει «Αναζήτηση καινούριας ταυτότητας». Το αντίστοιχο κεφάλαιο για τον άνδρα είχε τρία υποκεφάλαια. Το πρώτο «Άνδρας αυτός ο ξένος», το δεύτερο «Ο μύθος του προνομιούχου άνδρα», και το τρίτο «Το αδιέξοδο». Πριν είκοσι χρόνια, το να ασχοληθεί κανείς με τον άνδρα ηχούσε παράδοξο. Είκοσι χρόνια μετά, θέματα που αφορούν τον άνδρα τα διαβάζουμε στα life style περιοδικά και τα βλέπουμε σε κινηματογραφικά έργα που σπάνε τα ταμεία, όπως «Άνδρες με τα όλα τους» και τα συναφή. Κάτω από τη σκληρή αρρενωπή πανοπλία κρύβεται ένα περίπλοκο και επώδυνο συναισθηματικό υπόβαθρο. Εκεί έχει συσσωρευτεί οργή και θλίψη. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι κυριαρχεί ένα τόσο βαθύ συναίσθημα αδυναμίας στους άνδρες που παραμένουν η πιο προνομιούχα, η πιο ισχυρή ομάδα πάνω στον πλανήτη. Ενώ για τη γυναίκα η διεύρυνση της ταυτότητας της προσθέτει στοιχεία συνυφασμένα με τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα, για τον άνδρα η αντίστοιχη διεργασία απαιτεί την παραδοχή της ευάλωτης πλευράς του εαυτού του. Μοιάζει σχήμα οξύμωρο το ότι ο άνδρας θα πρέπει να δεχτεί την αδυναμία του για να βρει τη δύναμή του. Όμως έχει αλλάξει τόσο η αντίληψή μας για το τι σημαίνει επιβίωση, τι προωθεί η ζωή, ώστε δεν θα μπορούσε να μείνει αναλλοίωτη η ερμηνεία της δύναμης και της αδυναμίας. Αν δύναμη ήταν να σηκώνεις βάρη, να διασχίζεις θάλασσες, να κρατάς όπλο, τι σημαίνει σήμερα το να είσαι δυνατός σε μια κοινωνία που κινητοποιείται με το πάτημα ενός κουμπιού;"
Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009
Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον Daniel Siegel (πηγή Vita.gr)
Συνέντευξη με το δρ. Daniel Siegel: «Γονιός, η πιο δύσκολη δουλειά» της Μαρίας Παπαδοδημητράκη
ΤΕΥΧΟΣ - Μάιος 2009
Δεν είναι δυνατόν σαν γονείς να τα ξέρουμε όλα, να μην κάνουμε ποτέ λάθη και να έχουμε πάντα την υπομονή του Ιώβ. Όλοι έχουμε προβλήματα και ανησυχίες, και συχνά καλούμαστε να παίξουμε πολλούς ρόλους που δεν ξέρουμε πώς να συνδυάσουμε. Πώς πρέπει, λοιπόν, να είναι ο «καλός γονιός»; Στο ερώτημα αυτό και σε μερικά ακόμη απάντησε ο γνωστός ψυχίατρος-νευροβιολόγος, δρ. Daniel Siegel, προσκεκλημένος του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων στην ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα με θέμα «Όταν νιώθει το μυαλό και σκέφτεται η καρδιά».
Ποιος είναι
O δρ. Daniel J. Siegel είναι ψυχίατρος, νευροβιολόγος, εκπαιδευτής και ερευνητής των νευροεπιστημών. Έχει εκπονήσει σημαντικές εργασίες για τη σχέση ανάμεσα στη λειτουργία του εγκεφάλου και τα συναισθήματα. Το έργο του έχει βραβευτεί από επιστημονικά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και το Stanford Medical School. Διδάσκει στο Mindful Awareness Research Center, στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και στο Center for Human Development στο Λος Άντζελες, και διευθύνει το διεθνές μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Children’s Mental Health Alliance Foundation στη Νέα Υόρκη.
Έχετε μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη του μυαλού των παιδιών και των νέων. Γιατί έχετε εστιάσει τόσο σε αυτές τις ηλικίες; Το μυαλό πρωτοσχηματίζεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, και αυτό είναι το διάστημα που μπορούμε να κάνουμε τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να μεγαλώσουν σωστά. Η έρευνα έχει δείξει ότι από τα πρώτα χρόνια το μυαλό διαμορφώνεται και από τις σχέσεις μας. Μάλιστα, με αυτή την επιστημονική γνώση ξεκίνησε μεγάλο μέρος της δουλειάς μου.
Οι παιδικές μνήμες καθορίζουν τι γονείς θα γίνουμε;
Αν, όταν ήσασταν παιδί, η μητέρα σας το έσκαγε το πρωί χωρίς να λέει «αντίο», σαν γονιός μπορεί να δυσκολεύεστε με τον αποχωρισμό. Τέτοιες συναισθηματικές ή τραυματικές αναμνήσεις συχνά αποθηκεύονται σε μη λεκτική μορφή και έρχονται στην επιφάνεια όταν συμβεί κάτι παρόμοιο. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε τις ανασφάλειες της παιδικής μας ηλικίας.
Υπάρχει, δηλαδή, τρόπος τα παιδιά να «μην πληρώνουν τα σπασμένα» της παιδικής ηλικίας των γονιών τους;
Για να πάψουν οι γονείς να κατευθύνουν στα παιδιά το θυμό τους, να γίνονται σαρκαστικοί ή αυστηροί, πρέπει να καταλάβουν τι προκαλεί αυτή τη συμπεριφορά. Δεν μπορούμε βέβαια να αλλάξουμε ό,τι έχει συμβεί, μπορούμε όμως να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι’ αυτό. Πώς; Μέσω της αυτογνωσίας, που μπορούμε να επιτύχουμε μόνοι μας ή με τη βοήθεια του συντρόφου μας ή κάποιου ειδικού.
Πώς μπορούμε να επανορθώσουμε ένα λάθος μας;
Όλοι οι γονείς βιώνουν στιγμές που είναι κουρασμένοι, είναι εκνευρισμένοι ή απλώς δεν αντέχουν άλλο και ξεσπούν στα παιδιά τους με σκληρότητα. Μια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά ενός γονέα, που συνήθως είναι προσιτός και συντονισμένος στις ανάγκες του παιδιού, δημιουργεί αναστάτωση και σύγχυση. Φυσιολογικά, ο έγκαιρος απολογισμός τού τι έγινε και η αποκατάσταση της ζημιάς έρχονται από την πλευρά του γονέα και αντισταθμίζουν το περιστασιακό ξέσπασμα. Με λίγα λόγια, ζητάμε συγγνώμη και εξηγούμε γιατί αντιδράσαμε έτσι.
Ποιο είναι, λοιπόν, το μυστικό για να «χτίσουμε» υγιείς δεσμούς με τα παιδιά μας;
Σημαντική είναι η συναισθηματική επικοινωνία, όπου ο γονιός μοιράζεται τις θετικές και τις αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις του παιδιού του και το βοηθά να ελέγξει τα συναισθήματά του. Επίσης, πρέπει να δίνει σημασία στη χρήση της εξωλεκτικής επικοινωνίας, π.χ. όταν του μιλά, να το κοιτά στα μάτια κτλ. Εξίσου σημαντικό είναι ο γονιός να μιλά στο παιδί του για τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αναμνήσεις του, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας διάλογος με κύριο χαρακτηριστικό τη συναισθηματική κατανόηση.
Πρέπει να λύνουμε εμείς τα προβλήματα των παιδιών μας και να τα γλιτώνουμε από αρνητικά συναισθήματα;
Όχι. Η βασική ιδέα είναι να βοηθάμε τα παιδιά να βγάζουν νόημα από τις εμπειρίες τους και να τις κατανοούν, είτε είναι θετικές είτε είναι αρνητικές. Όταν βοηθάμε τα παιδιά μας να διαχειριστούν τα αρνητικά τους συναιθήματα, στην ουσία τα βοηθάμε να γνωρίσουν τον εαυτό τους.
Εσείς, ως πατέρας, ακολουθείτε εύκολα όσα διδάσκετε; Το να είσαι γονιός είναι η πιο δύσκολη δουλειά, ακόμη κι όταν γράφεις βιβλία για το θέμα αυτό. Σίγουρα χρειάζεται να έχεις στόχους, πολλή καλοσύνη και υπομονή με εσένα και με τα παιδιά σου- και φυσικά να έχεις την ικανότητα να βλέπεις μέσα σου, αλλά και μέσα στους άλλους. Αν δεις το βιβλίο «Parenting from the Inside Out», θα βρεις παραδείγματα από δικά μου γονικά λάθη και προσπάθειες, ακόμη και τότε που το έγραφα!
Λογαριασμοί με το παρελθόν
Ο καθηγητής Siegel τονίζει ότι ο τύπος συναισθηματικού δεσίματος που αναπτύξαμε με τους γονείς μας παίζει σημαντικό ρόλο στο τι τύπος γονέα θα γίνουμε τελικά οι ίδιοι. Η σχέση, όμως, με το παρελθόν δεν είναι μοιρολατρική. Σαν ενήλικοι μπορούμε να αναμετρηθούμε με το παρελθόν και να αλλάξουμε!
Συναισθηματικός δεσμός με τους γονείς
Ασφαλής πρόσδεση
Σταθερή επικοινωνία και ανταπόκριση του γονέα στις ανάγκες του παιδιού, που του δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας. Το παιδί αναπτύσσει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, κοινωνική νοημοσύνη και επιμονή στη λύση προβλημάτων.
Αποφευκτική πρόσδεση
Οι γονείς απορρίπτουν το παιδί επανειλημμένα. Αυτό αποφεύγει τη συναισθηματική σύνδεση μαζί τους και αργότερα γίνεται ακόμη πιο απομονωμένο.
Αμφιθυμική πρόσδεση
Ο γονέας είναι ασυνεπής. Το παιδί δεν ξέρει τι να περιμένει από αυτόν. «Δύσκολα» παιδιά, με τάσεις διάσπασης, έχουν συχνά τέτοιες εμπειρίες.
Αποδιοργανωμένη πρόσδεση
Ο γονέας είναι χαοτικός, μερικές φορές τρομακτικός. Το παιδί δυσκολεύεται στις κοινωνικές σχέσεις και στον έλεγχο των συναισθημάτων του.
Τύπος μελλοντικού γονέα
Ελεύθερος
Έχει διαχωριστεί με επιτυχία από τους γονείς του, είναι ασφαλής στις σχέσεις του. Οι γονείς αυτοί είναι πιθανό να μεγαλώσουν παιδιά με «ασφαλείς δεσμούς». Εδώ, όμως, ανήκουν και γονείς που αναμετρήθηκαν με τις αρνητικές τους εμπειρίες και τις ξεπέρασαν.
Αποφευκτικός
Δεν συνδέει καθόλου τις προηγούμενες εμπειρίες του με το παρόν του. Αποσυνδέεται συναισθηματικά από το παιδί του, γεγονός που οδηγεί σε «αποφευκτικό δεσμό».
Μπερδεμένος
Υπεραναλύει εμπειρίες του παρελθόντος, οι οποίες παρεμβαίνουν στον τρόπο που ανατρέφει το παιδί του. Το παιδί είναι πιθανό να αναπτύξει «αμφιθυμικό δεσμό».
Αποδιοργανωμένος
Βίωσε σημαντικό τραύμα ή απώλεια που παραμένουν «άλυτα». Είναι πιθανό να μεγαλώσει παιδιά με αποδιοργανωμένο δεσμό, ακόμη κι αν έχει τις καλύτερες προθέσεις.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Μαρία Σταματάκη, ψυχοθεραπεύτρια-οικογενειακή θεραπεύτρια.
ΤΕΥΧΟΣ - Μάιος 2009
Δεν είναι δυνατόν σαν γονείς να τα ξέρουμε όλα, να μην κάνουμε ποτέ λάθη και να έχουμε πάντα την υπομονή του Ιώβ. Όλοι έχουμε προβλήματα και ανησυχίες, και συχνά καλούμαστε να παίξουμε πολλούς ρόλους που δεν ξέρουμε πώς να συνδυάσουμε. Πώς πρέπει, λοιπόν, να είναι ο «καλός γονιός»; Στο ερώτημα αυτό και σε μερικά ακόμη απάντησε ο γνωστός ψυχίατρος-νευροβιολόγος, δρ. Daniel Siegel, προσκεκλημένος του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων στην ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα με θέμα «Όταν νιώθει το μυαλό και σκέφτεται η καρδιά».
Ποιος είναι
O δρ. Daniel J. Siegel είναι ψυχίατρος, νευροβιολόγος, εκπαιδευτής και ερευνητής των νευροεπιστημών. Έχει εκπονήσει σημαντικές εργασίες για τη σχέση ανάμεσα στη λειτουργία του εγκεφάλου και τα συναισθήματα. Το έργο του έχει βραβευτεί από επιστημονικά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και το Stanford Medical School. Διδάσκει στο Mindful Awareness Research Center, στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και στο Center for Human Development στο Λος Άντζελες, και διευθύνει το διεθνές μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Children’s Mental Health Alliance Foundation στη Νέα Υόρκη.
Έχετε μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη του μυαλού των παιδιών και των νέων. Γιατί έχετε εστιάσει τόσο σε αυτές τις ηλικίες; Το μυαλό πρωτοσχηματίζεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, και αυτό είναι το διάστημα που μπορούμε να κάνουμε τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να μεγαλώσουν σωστά. Η έρευνα έχει δείξει ότι από τα πρώτα χρόνια το μυαλό διαμορφώνεται και από τις σχέσεις μας. Μάλιστα, με αυτή την επιστημονική γνώση ξεκίνησε μεγάλο μέρος της δουλειάς μου.
Οι παιδικές μνήμες καθορίζουν τι γονείς θα γίνουμε;
Αν, όταν ήσασταν παιδί, η μητέρα σας το έσκαγε το πρωί χωρίς να λέει «αντίο», σαν γονιός μπορεί να δυσκολεύεστε με τον αποχωρισμό. Τέτοιες συναισθηματικές ή τραυματικές αναμνήσεις συχνά αποθηκεύονται σε μη λεκτική μορφή και έρχονται στην επιφάνεια όταν συμβεί κάτι παρόμοιο. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε τις ανασφάλειες της παιδικής μας ηλικίας.
Υπάρχει, δηλαδή, τρόπος τα παιδιά να «μην πληρώνουν τα σπασμένα» της παιδικής ηλικίας των γονιών τους;
Για να πάψουν οι γονείς να κατευθύνουν στα παιδιά το θυμό τους, να γίνονται σαρκαστικοί ή αυστηροί, πρέπει να καταλάβουν τι προκαλεί αυτή τη συμπεριφορά. Δεν μπορούμε βέβαια να αλλάξουμε ό,τι έχει συμβεί, μπορούμε όμως να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε γι’ αυτό. Πώς; Μέσω της αυτογνωσίας, που μπορούμε να επιτύχουμε μόνοι μας ή με τη βοήθεια του συντρόφου μας ή κάποιου ειδικού.
Πώς μπορούμε να επανορθώσουμε ένα λάθος μας;
Όλοι οι γονείς βιώνουν στιγμές που είναι κουρασμένοι, είναι εκνευρισμένοι ή απλώς δεν αντέχουν άλλο και ξεσπούν στα παιδιά τους με σκληρότητα. Μια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά ενός γονέα, που συνήθως είναι προσιτός και συντονισμένος στις ανάγκες του παιδιού, δημιουργεί αναστάτωση και σύγχυση. Φυσιολογικά, ο έγκαιρος απολογισμός τού τι έγινε και η αποκατάσταση της ζημιάς έρχονται από την πλευρά του γονέα και αντισταθμίζουν το περιστασιακό ξέσπασμα. Με λίγα λόγια, ζητάμε συγγνώμη και εξηγούμε γιατί αντιδράσαμε έτσι.
Ποιο είναι, λοιπόν, το μυστικό για να «χτίσουμε» υγιείς δεσμούς με τα παιδιά μας;
Σημαντική είναι η συναισθηματική επικοινωνία, όπου ο γονιός μοιράζεται τις θετικές και τις αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις του παιδιού του και το βοηθά να ελέγξει τα συναισθήματά του. Επίσης, πρέπει να δίνει σημασία στη χρήση της εξωλεκτικής επικοινωνίας, π.χ. όταν του μιλά, να το κοιτά στα μάτια κτλ. Εξίσου σημαντικό είναι ο γονιός να μιλά στο παιδί του για τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αναμνήσεις του, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας διάλογος με κύριο χαρακτηριστικό τη συναισθηματική κατανόηση.
Πρέπει να λύνουμε εμείς τα προβλήματα των παιδιών μας και να τα γλιτώνουμε από αρνητικά συναισθήματα;
Όχι. Η βασική ιδέα είναι να βοηθάμε τα παιδιά να βγάζουν νόημα από τις εμπειρίες τους και να τις κατανοούν, είτε είναι θετικές είτε είναι αρνητικές. Όταν βοηθάμε τα παιδιά μας να διαχειριστούν τα αρνητικά τους συναιθήματα, στην ουσία τα βοηθάμε να γνωρίσουν τον εαυτό τους.
Εσείς, ως πατέρας, ακολουθείτε εύκολα όσα διδάσκετε; Το να είσαι γονιός είναι η πιο δύσκολη δουλειά, ακόμη κι όταν γράφεις βιβλία για το θέμα αυτό. Σίγουρα χρειάζεται να έχεις στόχους, πολλή καλοσύνη και υπομονή με εσένα και με τα παιδιά σου- και φυσικά να έχεις την ικανότητα να βλέπεις μέσα σου, αλλά και μέσα στους άλλους. Αν δεις το βιβλίο «Parenting from the Inside Out», θα βρεις παραδείγματα από δικά μου γονικά λάθη και προσπάθειες, ακόμη και τότε που το έγραφα!
Λογαριασμοί με το παρελθόν
Ο καθηγητής Siegel τονίζει ότι ο τύπος συναισθηματικού δεσίματος που αναπτύξαμε με τους γονείς μας παίζει σημαντικό ρόλο στο τι τύπος γονέα θα γίνουμε τελικά οι ίδιοι. Η σχέση, όμως, με το παρελθόν δεν είναι μοιρολατρική. Σαν ενήλικοι μπορούμε να αναμετρηθούμε με το παρελθόν και να αλλάξουμε!
Συναισθηματικός δεσμός με τους γονείς
Ασφαλής πρόσδεση
Σταθερή επικοινωνία και ανταπόκριση του γονέα στις ανάγκες του παιδιού, που του δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας. Το παιδί αναπτύσσει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, κοινωνική νοημοσύνη και επιμονή στη λύση προβλημάτων.
Αποφευκτική πρόσδεση
Οι γονείς απορρίπτουν το παιδί επανειλημμένα. Αυτό αποφεύγει τη συναισθηματική σύνδεση μαζί τους και αργότερα γίνεται ακόμη πιο απομονωμένο.
Αμφιθυμική πρόσδεση
Ο γονέας είναι ασυνεπής. Το παιδί δεν ξέρει τι να περιμένει από αυτόν. «Δύσκολα» παιδιά, με τάσεις διάσπασης, έχουν συχνά τέτοιες εμπειρίες.
Αποδιοργανωμένη πρόσδεση
Ο γονέας είναι χαοτικός, μερικές φορές τρομακτικός. Το παιδί δυσκολεύεται στις κοινωνικές σχέσεις και στον έλεγχο των συναισθημάτων του.
Τύπος μελλοντικού γονέα
Ελεύθερος
Έχει διαχωριστεί με επιτυχία από τους γονείς του, είναι ασφαλής στις σχέσεις του. Οι γονείς αυτοί είναι πιθανό να μεγαλώσουν παιδιά με «ασφαλείς δεσμούς». Εδώ, όμως, ανήκουν και γονείς που αναμετρήθηκαν με τις αρνητικές τους εμπειρίες και τις ξεπέρασαν.
Αποφευκτικός
Δεν συνδέει καθόλου τις προηγούμενες εμπειρίες του με το παρόν του. Αποσυνδέεται συναισθηματικά από το παιδί του, γεγονός που οδηγεί σε «αποφευκτικό δεσμό».
Μπερδεμένος
Υπεραναλύει εμπειρίες του παρελθόντος, οι οποίες παρεμβαίνουν στον τρόπο που ανατρέφει το παιδί του. Το παιδί είναι πιθανό να αναπτύξει «αμφιθυμικό δεσμό».
Αποδιοργανωμένος
Βίωσε σημαντικό τραύμα ή απώλεια που παραμένουν «άλυτα». Είναι πιθανό να μεγαλώσει παιδιά με αποδιοργανωμένο δεσμό, ακόμη κι αν έχει τις καλύτερες προθέσεις.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Μαρία Σταματάκη, ψυχοθεραπεύτρια-οικογενειακή θεραπεύτρια.
Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2009
Θέλω να αφήσω το παιδικό μου δωμάτιο! (;) ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε πρώτα στο athensvoice.gr
Όλοι ξέρουμε ότι τα παιδικά δωμάτια στην Ελλάδα, αργούν να αδειάσουν. Ακόμα και όταν αδειάσουν, συνήθως παραμένουν άθικτα, σαν να περιμένουν τον …ένοικο να επιστρέψει εκεί που πραγματικά ανήκει…
θα έχεις ακούσεις να λένε: «Είμαστε δεμένοι με την οικογένειά μας , που το κακό;» Ή «Τα ελληνάκια είναι μαμόθρεφτα μωρέ…ρούπι δεν κάνουν χωρίς τα λεφτά του μπαμπά και τα ταπεράκια της μαμάς.»
Τα τελευταία χρόνια ο τρόπος που λειτουργεί η κλασσική οικογένεια αμφισβητείται και συχνά κατηγορείται για μια σειρά από προβλήματα που πλήττουν τα παιδιά και τους γονείς. Τα παιδιά, αν και με πολλές παροχές νιώθουν να ασφυκτιούν και οι γονείς, αν και δίνουν τα πάντα στα παιδιά τους χρεώνονται μια σειρά από λάθη και παραλείψεις.
Τι συμβαίνει πραγματικά;
Και τελικά ποιος είναι ο τρόπος να είμαστε δεμένοι με την οικογένειά μας, χωρίς αυτό να στερεί τους καθαρά προσωπικούς μας βηματισμούς;
Το «σπίτι» μας είναι πολύ σημαντικό, ταυτισμένο με την φροντίδα, την αγάπη και την υποστήριξη. Αν εξαιρέσουμε ακραίες περιπτώσεις παραμέλησης ή κακοποίησης, οι περισσότεροι συνδέουμε την οικογένεια με ένα σταθερό πλαίσιο που καλύπτει ανάγκες επιβίωσης, ανάγκες μάθησης και εξέλιξης και συναισθηματικές ανάγκες. Εφόδια απαραίτητα για να μεγαλώσουμε και να φτάσουμε στην πόρτα εξόδου…Μια πόρτα που οδηγεί σε καινούργιους δρόμους και καινούργια «σπίτια».
Τι είναι αυτό όμως που εμποδίζει κάποιους να περάσουν αυτό το κατώφλι; Τι κερδίζουν και τι χάνουν;
Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή…Η οικογένεια πέρα από το πιο «ιερό πράγμα στη ζωή ενός ανθρώπου», μπορεί να είναι και ένας ιδιότυπος «τόπος μαρτυρίου» και αυτό γιατί ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας αναπτύσσονται, έντονα και όχι πάντα ευχάριστα, συναισθήματα. Συχνά το να είναι κάποιος καλά μέσα σε μια οικογένεια, σημαίνει ότι κάποιος άλλος χρειάζεται να βάλει κι ένα χεράκι παραπάνω.
Όσο κι αν οι γονείς ξέρουν ότι καλό είναι τα παιδιά να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να πάρουν το δρόμο τους, αν, για να είναι εκείνοι καλά, χρειάζονται κάποιον να φροντίζουν, είναι πολύ πιθανόν να διπλοκλειδώσουν κι εσύ να ψάχνεις το κλειδί…Κάποιοι βρίσκουν το κλειδί και φεύγουν, ενώ άλλοι σταματούν να μεγαλώνουν για να συνεχίσουν να χωράνε στο παιδικό τους κρεβάτι.
Αυτοί που φεύγουν έρχονται αντιμέτωποι με καινούργιες εμπειρίες. Βιώνουν την αγωνία που έχει το άγνωστο, πειραματίζονται, βάζουν καινούργιους ανθρώπους στη ζωή τους, κάνουν λάθη, αλλά και χαίρονται με την συγκίνηση που μόνο οι ανοιχτοί δρόμοι μπορούν να προσφέρουν.
Όσοι δεν φεύγουν συχνά νιώθουν ότι καταπιέζονται, ότι δεν αναπτύσσουν το δυναμικό τους, ότι δεν τους δίνεται η ευκαιρία να δημιουργήσουν, ενώ συχνά επωμίζονται τα βάρη της οικογένειας, παραμελώντας έτσι τον εαυτό τους.
Η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε τι επίδραση έχει πάνω μας ο ρόλος που έχουμε στην οικογένεια μας και αυτό γιατί οι σχέσεις ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, αναπτύσσουν μια πολύ ισχυρή και συχνά δυσδιάκριτη δυναμική.
Πολλές φορές τα πράγματα που κάνουμε ή δεν κάνουμε, δεν είναι απαραίτητα αυτό που επιλέγουμε εμείς για εμάς, αλλά αυτό που έχει επιλέξει το ευρύτερο οικογενειακό σύστημα να κάνουμε.
Ιδανικά και σε μια… «ιδανική» οικογένεια, οι γονείς δίνουν στα παιδιά φαγητό, αλλά και τα μαθαίνουν πως θα βρίσκουν το φαγητό τους και μόνα τους, όταν έρθει η ώρα. Τα φροντίζουν και τα υποστηρίζουν, αλλά και τα αφήνουν να ανεξαρτητοποιηθούν, αναζητώντας αλλού αυτή την φροντίδα. Τα αντιμετωπίζουν ως παιδιά, όταν είναι παιδιά, και ως ενήλικες όταν είναι ενήλικες.
Είναι σαφές ότι η ιδανική οικογένεια υπάρχει μόνο στα συγγράμματα ψυχολογίας, κι αυτό για να μας βοηθάει να καταλαβαίνουμε και να βοηθάμε τις …πραγματικές οικογένειες.
Συνήθως αυτοί που δυσκολεύονται να περάσουν την πόρτα της εξόδου, φοβούνται. Φοβούνται ότι τα εφόδια που έχουν στις αποσκευές τους δεν είναι αρκετά ή δεν είναι ικανά για να τους παρέχουν ασφάλεια. Η αλήθεια είναι ότι για να πειραματιστούμε με άγνωστες καταστάσεις, χρειάζεται να νιώθουμε ασφαλείς. Στην περίπτωση που την ασφάλεια αυτή δεν την έχουμε πάρει από την οικογένειά μας, χρειάζεται να την «κατασκευάσουμε».
Τα καλά νέα είναι ότι κάθε άνθρωπος έχει την δυνατότητα να εξελιχθεί με βάση τις ανάγκες και τους στόχους που θέτει. Αυτό που σίγουρα χρειάζεται είναι να αναγνωρίσει τις επιθυμίες του, να εντοπίσει τις δυσκολίες και να βρεί τρόπους αναλαμβάνοντας την ευθύνη που χρειάζεται, για να τις πραγματοποιήσει.
Μπορούμε να γίνουμε οι κατασκευαστές του προσωπικού μας οικοδομήματος και οι χαρτογράφοι του δικού μας ξεχωριστού δρόμου.
Μπορούμε να φτάσουμε όπου θέλουμε, αλλά το πρώτο βήμα είναι να αφήσουμε το παιδικό μας δωμάτιο.
Θένη Αξιοτοπούλου
Οικογενειακή σύμβουλος- Ψυχοθεραπεύτρια
theni_ax@yahoo.com
θα έχεις ακούσεις να λένε: «Είμαστε δεμένοι με την οικογένειά μας , που το κακό;» Ή «Τα ελληνάκια είναι μαμόθρεφτα μωρέ…ρούπι δεν κάνουν χωρίς τα λεφτά του μπαμπά και τα ταπεράκια της μαμάς.»
Τα τελευταία χρόνια ο τρόπος που λειτουργεί η κλασσική οικογένεια αμφισβητείται και συχνά κατηγορείται για μια σειρά από προβλήματα που πλήττουν τα παιδιά και τους γονείς. Τα παιδιά, αν και με πολλές παροχές νιώθουν να ασφυκτιούν και οι γονείς, αν και δίνουν τα πάντα στα παιδιά τους χρεώνονται μια σειρά από λάθη και παραλείψεις.
Τι συμβαίνει πραγματικά;
Και τελικά ποιος είναι ο τρόπος να είμαστε δεμένοι με την οικογένειά μας, χωρίς αυτό να στερεί τους καθαρά προσωπικούς μας βηματισμούς;
Το «σπίτι» μας είναι πολύ σημαντικό, ταυτισμένο με την φροντίδα, την αγάπη και την υποστήριξη. Αν εξαιρέσουμε ακραίες περιπτώσεις παραμέλησης ή κακοποίησης, οι περισσότεροι συνδέουμε την οικογένεια με ένα σταθερό πλαίσιο που καλύπτει ανάγκες επιβίωσης, ανάγκες μάθησης και εξέλιξης και συναισθηματικές ανάγκες. Εφόδια απαραίτητα για να μεγαλώσουμε και να φτάσουμε στην πόρτα εξόδου…Μια πόρτα που οδηγεί σε καινούργιους δρόμους και καινούργια «σπίτια».
Τι είναι αυτό όμως που εμποδίζει κάποιους να περάσουν αυτό το κατώφλι; Τι κερδίζουν και τι χάνουν;
Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή…Η οικογένεια πέρα από το πιο «ιερό πράγμα στη ζωή ενός ανθρώπου», μπορεί να είναι και ένας ιδιότυπος «τόπος μαρτυρίου» και αυτό γιατί ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας αναπτύσσονται, έντονα και όχι πάντα ευχάριστα, συναισθήματα. Συχνά το να είναι κάποιος καλά μέσα σε μια οικογένεια, σημαίνει ότι κάποιος άλλος χρειάζεται να βάλει κι ένα χεράκι παραπάνω.
Όσο κι αν οι γονείς ξέρουν ότι καλό είναι τα παιδιά να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να πάρουν το δρόμο τους, αν, για να είναι εκείνοι καλά, χρειάζονται κάποιον να φροντίζουν, είναι πολύ πιθανόν να διπλοκλειδώσουν κι εσύ να ψάχνεις το κλειδί…Κάποιοι βρίσκουν το κλειδί και φεύγουν, ενώ άλλοι σταματούν να μεγαλώνουν για να συνεχίσουν να χωράνε στο παιδικό τους κρεβάτι.
Αυτοί που φεύγουν έρχονται αντιμέτωποι με καινούργιες εμπειρίες. Βιώνουν την αγωνία που έχει το άγνωστο, πειραματίζονται, βάζουν καινούργιους ανθρώπους στη ζωή τους, κάνουν λάθη, αλλά και χαίρονται με την συγκίνηση που μόνο οι ανοιχτοί δρόμοι μπορούν να προσφέρουν.
Όσοι δεν φεύγουν συχνά νιώθουν ότι καταπιέζονται, ότι δεν αναπτύσσουν το δυναμικό τους, ότι δεν τους δίνεται η ευκαιρία να δημιουργήσουν, ενώ συχνά επωμίζονται τα βάρη της οικογένειας, παραμελώντας έτσι τον εαυτό τους.
Η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε τι επίδραση έχει πάνω μας ο ρόλος που έχουμε στην οικογένεια μας και αυτό γιατί οι σχέσεις ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, αναπτύσσουν μια πολύ ισχυρή και συχνά δυσδιάκριτη δυναμική.
Πολλές φορές τα πράγματα που κάνουμε ή δεν κάνουμε, δεν είναι απαραίτητα αυτό που επιλέγουμε εμείς για εμάς, αλλά αυτό που έχει επιλέξει το ευρύτερο οικογενειακό σύστημα να κάνουμε.
Ιδανικά και σε μια… «ιδανική» οικογένεια, οι γονείς δίνουν στα παιδιά φαγητό, αλλά και τα μαθαίνουν πως θα βρίσκουν το φαγητό τους και μόνα τους, όταν έρθει η ώρα. Τα φροντίζουν και τα υποστηρίζουν, αλλά και τα αφήνουν να ανεξαρτητοποιηθούν, αναζητώντας αλλού αυτή την φροντίδα. Τα αντιμετωπίζουν ως παιδιά, όταν είναι παιδιά, και ως ενήλικες όταν είναι ενήλικες.
Είναι σαφές ότι η ιδανική οικογένεια υπάρχει μόνο στα συγγράμματα ψυχολογίας, κι αυτό για να μας βοηθάει να καταλαβαίνουμε και να βοηθάμε τις …πραγματικές οικογένειες.
Συνήθως αυτοί που δυσκολεύονται να περάσουν την πόρτα της εξόδου, φοβούνται. Φοβούνται ότι τα εφόδια που έχουν στις αποσκευές τους δεν είναι αρκετά ή δεν είναι ικανά για να τους παρέχουν ασφάλεια. Η αλήθεια είναι ότι για να πειραματιστούμε με άγνωστες καταστάσεις, χρειάζεται να νιώθουμε ασφαλείς. Στην περίπτωση που την ασφάλεια αυτή δεν την έχουμε πάρει από την οικογένειά μας, χρειάζεται να την «κατασκευάσουμε».
Τα καλά νέα είναι ότι κάθε άνθρωπος έχει την δυνατότητα να εξελιχθεί με βάση τις ανάγκες και τους στόχους που θέτει. Αυτό που σίγουρα χρειάζεται είναι να αναγνωρίσει τις επιθυμίες του, να εντοπίσει τις δυσκολίες και να βρεί τρόπους αναλαμβάνοντας την ευθύνη που χρειάζεται, για να τις πραγματοποιήσει.
Μπορούμε να γίνουμε οι κατασκευαστές του προσωπικού μας οικοδομήματος και οι χαρτογράφοι του δικού μας ξεχωριστού δρόμου.
Μπορούμε να φτάσουμε όπου θέλουμε, αλλά το πρώτο βήμα είναι να αφήσουμε το παιδικό μας δωμάτιο.
Θένη Αξιοτοπούλου
Οικογενειακή σύμβουλος- Ψυχοθεραπεύτρια
theni_ax@yahoo.com
Στον αγώνα...Βιωματικό σεμινάριο για ενήλικες
Συνεχής προσπάθεια ικανοποίησης αναγκών. Ευθύνες. Άγχος. Πολλαπλοί ρόλοι. Υποχρεώσεις της ενήλικης ζωής.
Κοινωνία, δουλειά, γονείς, φίλοι, παιδιά, σύντροφος. Απαιτήσεις.
Όλη μέρα στο τρέξιμο και πάλι δεν φτάνει.
Τα καταφέρνουμε, αλλά είναι φορές που νοιώθουμε ότι οι «απαιτήσεις» της ζωής μας υπερβαίνουν.
Υπερβολική προσπάθεια και πάλι κάποιος έχει παράπονο.
Τις περισσότερες φορές μεγάλος χαμένος βγαίνει ο υπερήρωας, ο εαυτός μας.
Αίσθημα κενού, ανεπάρκειας, μοναξιάς, ανικανοποίητου.
Γίνεται κι αλλιώς;
Σας προσκαλούμε να διερευνήσουμε ποιες μπορούν να γίνουν πηγές τροφοδότησης για τον καθένα, ν’ ανακαλύψουμε νέους συμμάχους και ανεκμετάλλευτα ταλέντα που μπορούν να μετατρέψουν τον μοναχικό αγώνα σε συντροφικό ταξίδι.
Ημερομηνία σεμιναρίου:
Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009, 10:00- 14:00
Κόστος συμμετοχής: 50 ευρώ
Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι 20 Οκτωβρίου. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας
Πληροφορίες- συμμετοχές:
• Έφη Κουντουράκη, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
6937 485148, e-mail: ekountouraki@yahoo.com
• Θένη Αξιοτοπούλου, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
210 60 85 417, 6946 971108, e-mail: theni_ax@yahoo.com
Χώρος διεξαγωγής: Ομήρου & Ελ. Βενιζέλου 34, Ν. Σμύρνη
Κοινωνία, δουλειά, γονείς, φίλοι, παιδιά, σύντροφος. Απαιτήσεις.
Όλη μέρα στο τρέξιμο και πάλι δεν φτάνει.
Τα καταφέρνουμε, αλλά είναι φορές που νοιώθουμε ότι οι «απαιτήσεις» της ζωής μας υπερβαίνουν.
Υπερβολική προσπάθεια και πάλι κάποιος έχει παράπονο.
Τις περισσότερες φορές μεγάλος χαμένος βγαίνει ο υπερήρωας, ο εαυτός μας.
Αίσθημα κενού, ανεπάρκειας, μοναξιάς, ανικανοποίητου.
Γίνεται κι αλλιώς;
Σας προσκαλούμε να διερευνήσουμε ποιες μπορούν να γίνουν πηγές τροφοδότησης για τον καθένα, ν’ ανακαλύψουμε νέους συμμάχους και ανεκμετάλλευτα ταλέντα που μπορούν να μετατρέψουν τον μοναχικό αγώνα σε συντροφικό ταξίδι.
Ημερομηνία σεμιναρίου:
Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009, 10:00- 14:00
Κόστος συμμετοχής: 50 ευρώ
Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι 20 Οκτωβρίου. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας
Πληροφορίες- συμμετοχές:
• Έφη Κουντουράκη, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
6937 485148, e-mail: ekountouraki@yahoo.com
• Θένη Αξιοτοπούλου, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
210 60 85 417, 6946 971108, e-mail: theni_ax@yahoo.com
Χώρος διεξαγωγής: Ομήρου & Ελ. Βενιζέλου 34, Ν. Σμύρνη
«Κατά μάνα, κατά κύρη…» Βιωματικό σεμινάριο για γονείς
«Πως άλλαξε έτσι αυτό το παιδί;»
«Άρχισε να βγάζει γλώσσα και δεν με υπολογίζει»
«Όλο ζητάει», «Κλείνεται στο δωμάτιό του»
«Μιλάει συνέχεια στο κινητό με τους φίλους του»
Όταν το παιδί αφήνει την παιδική ηλικία για να συναντήσει την εφηβική, η μετάβαση αγγίζει άμεσα και τους γονείς.
Ερωτήματα, αγωνία, συγκρούσεις, προσδοκίες…
• Όταν διαφωνεί μαζί μου αυθαδιάζει ή μεγαλώνει;
• Όταν του βάζω όρια το καταπιέζω ή το προστατεύω;
• Αφού θέλω το καλό του, γιατί αντιδρά;
Όλα τα παραπάνω θα μας απασχολήσουν σε ένα δημιουργικό σεμινάριο που θα μας βοηθήσει να δούμε πως μέσα από τον εαυτό μας, μπορούμε να δούμε πιο καθαρά τα παιδιά μας, να τα κατανοήσουμε και να σχετιστούμε μαζί τους πιο ουσιαστικά.
Ημερομηνία σεμιναρίου:
Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2009, 10:00- 14:00
Πληροφορίες- συμμετοχές:
• Θένη Αξιοτοπούλου, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
210 60 85 417, 6946 971108, e-mail: theni_ax@yahoo.com
• Έφη Κουντουράκη, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
6937 485148, e-mail: ekountouraki@yahoo.com
Κόστος συμμετοχής: 50 ευρώ
Χώρος διεξαγωγής:
Αγίου Ιωάννου & Αθανασίου Διάκου 1Α, Αγία Παρασκευή
Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι 5/11
Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας
«Άρχισε να βγάζει γλώσσα και δεν με υπολογίζει»
«Όλο ζητάει», «Κλείνεται στο δωμάτιό του»
«Μιλάει συνέχεια στο κινητό με τους φίλους του»
Όταν το παιδί αφήνει την παιδική ηλικία για να συναντήσει την εφηβική, η μετάβαση αγγίζει άμεσα και τους γονείς.
Ερωτήματα, αγωνία, συγκρούσεις, προσδοκίες…
• Όταν διαφωνεί μαζί μου αυθαδιάζει ή μεγαλώνει;
• Όταν του βάζω όρια το καταπιέζω ή το προστατεύω;
• Αφού θέλω το καλό του, γιατί αντιδρά;
Όλα τα παραπάνω θα μας απασχολήσουν σε ένα δημιουργικό σεμινάριο που θα μας βοηθήσει να δούμε πως μέσα από τον εαυτό μας, μπορούμε να δούμε πιο καθαρά τα παιδιά μας, να τα κατανοήσουμε και να σχετιστούμε μαζί τους πιο ουσιαστικά.
Ημερομηνία σεμιναρίου:
Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2009, 10:00- 14:00
Πληροφορίες- συμμετοχές:
• Θένη Αξιοτοπούλου, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
210 60 85 417, 6946 971108, e-mail: theni_ax@yahoo.com
• Έφη Κουντουράκη, οικογενειακή σύμβουλος- ψυχοθεραπεύτρια
6937 485148, e-mail: ekountouraki@yahoo.com
Κόστος συμμετοχής: 50 ευρώ
Χώρος διεξαγωγής:
Αγίου Ιωάννου & Αθανασίου Διάκου 1Α, Αγία Παρασκευή
Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι 5/11
Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)