Η απώλεια και το πένθος, θα έλεγε κανείς, ότι είναι δύο συνυφασμένες
έννοιες, δηλαδή μετά από μια απώλεια ακολουθεί μια περίοδος πένθους.
Είναι όμως έτσι, για όλους τους ανθρώπους; Μήπως, ενώ οι απώλειες είναι
μέρος της ζωής μας, το πένθος μας φοβίζει και συχνά το αποφεύγουμε;
Ας ξεκινήσουμε ορίζοντας κάπως, την έννοια της απώλειας. Από πολύ νωρίς οι περισσότεροι άνθρωποι καλούμαστε, να κλείσουμε κύκλους και να αποχαιρετίσουμε καταστάσεις, ανθρώπους, συνήθειες κ.τ.λ.
Για παράδειγμα, όταν ένα παιδί φεύγει από το πατρικό του σπίτι, κλείνει έναν κύκλο, καλείται να αποχαιρετίσει το σπίτι, τους γονείς του, αλλά κυρίως μια ολόκληρη φάση ζωής. Η απώλεια λοιπόν δεν συνδέεται αποκλειστικά με «άσχημα γεγονότα», αλλά και με επιλογές επιθυμητές και αναγκαίες στην πορεία της ζωής μας. Το γεγονός ότι κάποιες απώλειες είναι αποτέλεσμα επιλογών μας, δεν αφαιρεί τον πόνο του αποχωρισμού, ωστόσο μάλλον είναι πιο εύκολο να τον διαχειριστούμε, όντας πιο προετοιμασμένοι.
Τι γίνεται όμως με τις απώλειες που δεν έχουμε επιλέξει και έρχονται βίαια στην ζωή μας;
Όπως, μια ξαφνική απόλυση, ένας χωρισμός που δεν περιμέναμε, μια σοβαρή ασθένεια, ένας θάνατος αγαπημένου μας ανθρώπου.
Πως μπορούμε να διαχειριστούμε «βαριά» γεγονότα σαν αυτά;
Το πιο σημαντικό είναι να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να πενθήσει. Πολλές φορές οι άνθρωποι γύρω μας έχουν την τάση να μας «προστατεύουν» από δύσκολα συναισθήματα, γι΄αυτό και συχνά ακούμε σε καταστάσεις σαν αυτές, φράσεις όπως: «έλα μην σε παίρνει από κάτω», «να είσαι δυνατός», «μην κλαίς, δεν γυρίζει πίσω, κοίτα μπροστά». Ωστόσο, ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε, μετά από μια απώλεια, είναι να δώσουμε χώρο σε όλα αυτά τα δυσάρεστα και πολλές βορές δυσβάσταχτα συναισθήματα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρωτιούνται: «Για πόσο θα πονάω;» Η αλήθεια είναι ότι ο χρόνος δεν είναι ίδιος για όλους, ωστόσο το πένθος κάνει μια «διαδρομή» αρκετά κοινή για τους περισσότερους ανθρώπους. Θα λέγαμε ότι κάθε άνθρωπος που πενθεί περνά από τις παρακάτω φάσεις:
1η φάση: Σοκ-άρνηση
Είναι η φάση, που το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με το γεγονός. Υπάρχει μούδιασμα και συναισθηματική ουδετερότητα. Σε αυτήν την φάση πολλοί δίνουν έμφαση στα διαδικαστικά: (κλείνουν εκκρεμότητες στην δουλειά, μαζεύουν τα πράγματα από το σπίτι μετά από έναν χωρισμό, κανονίζουν τις λεπτομέρειες της κηδείας κ.τ.λ. ). Μοιάζει λίγο σαν να βρίσκουν έναν τρόπο, να προστατευτούν από τον μεγάλο πόνο.
2η φάση: Συνειδητοποίηση
Σε αυτή την φάση το άτομο, συνειδητοποιεί, ότι η απώλεια είναι γεγονός. Αυτό φέρνει μια σειρά από έντονα συναισθήματα: πόνος, θλίψη, θυμός, ενοχές, απόγνωση. Σίγουρα είναι η πιο επίπονη φάση, ωστόσο απολύτως φυσιολογική και αναγκαία. Είναι σημαντικό σε αυτή την φάση το άτομο να έχει την δυνατότητα, να βιώσει τα συναισθήματα αυτά, αλλά και να τα εκφράσει και να τα μοιραστεί με τους κοντινούς του ανθρώπους.
3η φάση: Αποδοχή
Σε αυτήν την φάση η ένταση των συναισθημάτων υποχωρεί, χωρίς να σημαίνει ότι αυτά εξαφανίζονται. Η απώλεια παίρνει την θέση της στη ζωή μας και μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε τις συνέπειές της.
Αυτές τις φάσεις, όπως είπαμε τις περνούν, οι περισσότεροι άνθρωποι, ωστόσο κάποιοι μπορεί να «κολλήσουν» σε κάποια από τις 2 πρώτες και αυτό επιβραδύνει πάρα πολύ την ανακούφιση, που προφανώς είναι αναγκαία, μετά από μια σημαντική απώλεια. Το πένθος είναι από τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες στην ζωή του καθενός. Αν όμως έχουμε έναν τρόπο να το αντιμετωπίσουμε, αυτός είναι να το βιώσουμε. Όσο αποφεύγουμε το πένθος, τόσο το κρατάμε ισχυρό μέσα μας, στερώντας από τον εαυτό μας την δυνατότητα να το ξεπεράσει και να πάει παρακάτω.
«Η ζωή συνεχίζεται» λέει η ρήση κι έτσι είναι. Η ζωή έχει την δυνατότητα να συνεχίζεται, ακόμα και μετά από δύσκολες απώλειες… κι αυτό είναι μόνο, ένα μικρό κομμάτι της μαγείας της.
Θένη Αξιοτοπούλου
Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά εδώ , στο Doctoranytime blog
Ας ξεκινήσουμε ορίζοντας κάπως, την έννοια της απώλειας. Από πολύ νωρίς οι περισσότεροι άνθρωποι καλούμαστε, να κλείσουμε κύκλους και να αποχαιρετίσουμε καταστάσεις, ανθρώπους, συνήθειες κ.τ.λ.
Για παράδειγμα, όταν ένα παιδί φεύγει από το πατρικό του σπίτι, κλείνει έναν κύκλο, καλείται να αποχαιρετίσει το σπίτι, τους γονείς του, αλλά κυρίως μια ολόκληρη φάση ζωής. Η απώλεια λοιπόν δεν συνδέεται αποκλειστικά με «άσχημα γεγονότα», αλλά και με επιλογές επιθυμητές και αναγκαίες στην πορεία της ζωής μας. Το γεγονός ότι κάποιες απώλειες είναι αποτέλεσμα επιλογών μας, δεν αφαιρεί τον πόνο του αποχωρισμού, ωστόσο μάλλον είναι πιο εύκολο να τον διαχειριστούμε, όντας πιο προετοιμασμένοι.
Τι γίνεται όμως με τις απώλειες που δεν έχουμε επιλέξει και έρχονται βίαια στην ζωή μας;
Όπως, μια ξαφνική απόλυση, ένας χωρισμός που δεν περιμέναμε, μια σοβαρή ασθένεια, ένας θάνατος αγαπημένου μας ανθρώπου.
Πως μπορούμε να διαχειριστούμε «βαριά» γεγονότα σαν αυτά;
Το πιο σημαντικό είναι να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να πενθήσει. Πολλές φορές οι άνθρωποι γύρω μας έχουν την τάση να μας «προστατεύουν» από δύσκολα συναισθήματα, γι΄αυτό και συχνά ακούμε σε καταστάσεις σαν αυτές, φράσεις όπως: «έλα μην σε παίρνει από κάτω», «να είσαι δυνατός», «μην κλαίς, δεν γυρίζει πίσω, κοίτα μπροστά». Ωστόσο, ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε, μετά από μια απώλεια, είναι να δώσουμε χώρο σε όλα αυτά τα δυσάρεστα και πολλές βορές δυσβάσταχτα συναισθήματα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρωτιούνται: «Για πόσο θα πονάω;» Η αλήθεια είναι ότι ο χρόνος δεν είναι ίδιος για όλους, ωστόσο το πένθος κάνει μια «διαδρομή» αρκετά κοινή για τους περισσότερους ανθρώπους. Θα λέγαμε ότι κάθε άνθρωπος που πενθεί περνά από τις παρακάτω φάσεις:
1η φάση: Σοκ-άρνηση
Είναι η φάση, που το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με το γεγονός. Υπάρχει μούδιασμα και συναισθηματική ουδετερότητα. Σε αυτήν την φάση πολλοί δίνουν έμφαση στα διαδικαστικά: (κλείνουν εκκρεμότητες στην δουλειά, μαζεύουν τα πράγματα από το σπίτι μετά από έναν χωρισμό, κανονίζουν τις λεπτομέρειες της κηδείας κ.τ.λ. ). Μοιάζει λίγο σαν να βρίσκουν έναν τρόπο, να προστατευτούν από τον μεγάλο πόνο.
2η φάση: Συνειδητοποίηση
Σε αυτή την φάση το άτομο, συνειδητοποιεί, ότι η απώλεια είναι γεγονός. Αυτό φέρνει μια σειρά από έντονα συναισθήματα: πόνος, θλίψη, θυμός, ενοχές, απόγνωση. Σίγουρα είναι η πιο επίπονη φάση, ωστόσο απολύτως φυσιολογική και αναγκαία. Είναι σημαντικό σε αυτή την φάση το άτομο να έχει την δυνατότητα, να βιώσει τα συναισθήματα αυτά, αλλά και να τα εκφράσει και να τα μοιραστεί με τους κοντινούς του ανθρώπους.
3η φάση: Αποδοχή
Σε αυτήν την φάση η ένταση των συναισθημάτων υποχωρεί, χωρίς να σημαίνει ότι αυτά εξαφανίζονται. Η απώλεια παίρνει την θέση της στη ζωή μας και μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε τις συνέπειές της.
Αυτές τις φάσεις, όπως είπαμε τις περνούν, οι περισσότεροι άνθρωποι, ωστόσο κάποιοι μπορεί να «κολλήσουν» σε κάποια από τις 2 πρώτες και αυτό επιβραδύνει πάρα πολύ την ανακούφιση, που προφανώς είναι αναγκαία, μετά από μια σημαντική απώλεια. Το πένθος είναι από τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες στην ζωή του καθενός. Αν όμως έχουμε έναν τρόπο να το αντιμετωπίσουμε, αυτός είναι να το βιώσουμε. Όσο αποφεύγουμε το πένθος, τόσο το κρατάμε ισχυρό μέσα μας, στερώντας από τον εαυτό μας την δυνατότητα να το ξεπεράσει και να πάει παρακάτω.
«Η ζωή συνεχίζεται» λέει η ρήση κι έτσι είναι. Η ζωή έχει την δυνατότητα να συνεχίζεται, ακόμα και μετά από δύσκολες απώλειες… κι αυτό είναι μόνο, ένα μικρό κομμάτι της μαγείας της.
Θένη Αξιοτοπούλου
Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά εδώ , στο Doctoranytime blog
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου